«بازار» به عنوان قلب تپنده اقتصاد یک شهر، با معماری و بافت قدیمی خود دربرگیرنده هویت فرهنگی و تاریخی یک ملت است که اگر به آن بی‌توجهی شود، شاید اصالت و هویت یک شهر زیر سئوال رود.
بازار قدیمی
همدان به عنوان قلب تپنده شهر که بیشتر تاجران در این نقطه به کسب و کار مشغول
هستند، برای ادامه حیات و تأمین امنیت خود نیازمند ساماندهی و مرمت است.
به گزارش فارس ،
همدان کهن‌شهر ایران زمین، در قلب خود بازار 35 هکتاری دارد که در تنگاتنگ خیابان‌های
همدان، راسته‌هایی را در خود جای داده و با اسامی خاصی خودنمایی می‌کند.
در پیچ و خم
بازار همدان که راه بروی هر سمتی به یک راسته بازاری ختم می‌شود که قبل از ورود به
آن راسته، ابزارآلات موجود در آن نام آن راسته را فریاد می‌زند.
بازار قدیمی شهر
همدان که شکل‌گیری آن به دوره قاجاریه برمی‌گردد، از 36 بازار و راسته بازار و 26
سرا و کاروانسرا تشکیل شده که با سبک معماری خاصی در دو بخش عمده‌فروشی و خرده‌فروشی
طراحی شده است.
راسته مظفریه،
راسته مسگرها، دباغ‌خانه، حلبی‌سازها، چاقوسازها، آهنگرها، پالان‌دوزها، کفش‌دوزخانه،
صحافخانه و... چنان تخصصی به کار خود مشغول هستند که با ورود به آن، همدان قدیم در
مقابل چشمان فرد خودنمایی می‌کند.
هرچند این روزها
برخی از این راسته بازارها دیگر رونق روزهای اوج خود را ندارند، اما همچنان
موسپیدانی حجره‌های خود را حفظ کرده و روزی حلال را از آن کسب می‌کنند.
هرچند این روزها
با افزایش مجتمع‌های تجاری در سطح شهر، خرید از بازار سنتی تا حدودی کاهش یافته،
اما برخی از آنها علاوه بر اینکه همچنان در برخی اجناس بازار خاص خود را دارند، در
معرفی بافت و معماری بازار به گردشگران و حتی اهالی شهر نیز نقش بسزایی ایفا می‌کنند.
مسئله مهم دیگر
در تداوم وجود این بازارها برقراری امنیت و رعایت مسائل ایمنی است که خود بازاریان
و اصناف نیز باید این مسئله مهم را جدی بگیرند.
چند سال گذشته
با وقوع آتش‌سوزی که به علت عدم رعایت مسائل ایمنی در راسته بازار قدیمی همدان رخ داد، خسارت زیادی به بخشی از
این مرکز وارد شد که می‌طلبد مالکان و اصناف به این نکات توجه بیشتری داشته باشند.
*بازار با تشکیل
هیئت امنا اداره شود
بر این اساس
معاون میراث فرهنگی همدان با بیان اینکه همدان
دارای 35 هکتار بازار در مرکز شهر است، اظهار کرد: در دوره‌های گذشته قبل از اینکه
شهرداری‌ها مدیریت شهری را برعهده داشته باشند، خود بازاری‌ها بازار را اداره می‌کردند.
بهرام توتونچی با
اشاره به اینکه کاروانسراها و تجار خود در تأمین امنیت دخیل بودند، ادامه داد: در
گذشته با انتخاب یک سرایدار در کاروانسراها و بازار، وی در دو نوبت صبح و عصر نسبت
به باز کردن راسته اقدام کرده و شب را در نگهبانی آن می‌گذراند.
وی با بیان اینکه
راسته بازارها به واسطه سرایداران امنیت فیزیکی خود را داشتند، اظهار کرد: نمونه
بارز امنیت را می‌شد از شارع عمومی و راسته بازارهایی که از دو طرف باز و بسته می‌شد،
دید زیرا ساعت مقرری برای آن تعریف شده بود.
معاون میراث
فرهنگی همدان با بیان اینکه بازار از دو بخش کلی و خصوصی تشکیل شده است، افزود: در
بخش خصوصی حجره و انباری تجار قرار داشته و در بخش عمومی بازار، پشت‌بام‌ها،
محوطه، فضای هشتی‌ها و راسته‌ها جای می‌گیرد.
وی با بیان اینکه
بازاری‌ها خود نقش کنترل‌کننده، هدایت‌کننده و تاثیرگذار را در گذشته داشتند، بیان
داشت: قبل از اینکه شهرداری به صورت پررنگ در شهر نفوذ داشته باشد، خود بازاریان،
از بین اهالی معتمدانی را به عنوان هیئت امنا انتخاب می‌کردند.
توتونچی با بیان
اینکه اهالی بازار ماهانه مبلغی را برای امور بازار کنار می‌گذاشتند، افزود: در
گذشته اداره امور و کنترل بازار برعهده خود بازاری‌ها بود.
وی با اشاره به
مشکلات کنونی که در بازار وجود دارد، خاطرنشان کرد: در حال حاضر مشکلاتی در
تأسیسات زیرساختی بازار ایجاد می‌شود که نهاد مربوطه تنها برای مقطعی مشکلات را
برطرف کرده و ریشه‌ای آن را حل نکرده است.
معاون میراث
فرهنگی همدان با بیان اینکه سیم‌کشی برق از سوی اداره برق تنها تا بخش عمومی و تا
کنتور انجام شده است، افزود: از سوی دیگر سیم‌کشی برق از کنتور توسط مالکان، با
سلیقه افراد و بدون نظارت فنی اتفاق می‌افتد.
وی با بیان اینکه
نمونه این بی‌نظمی در پاساژ قدس همدان مشهود است، بیان داشت: در پاساژ قدس
کلکسیونی از انواع سیم‌های برق دیده می‌شود که بسیار خطرناک است.
توتونچی با بیان
اینکه در مواقعی از یک کنتور 50 مغازه رشته سیم گرفته‌اند، افزود: به دلیل استفاده
غیر استاندارد ساکنان از برق، باید با اتحادیه امور صنفی و شهرداری و خود مالکان،
رفع این مشکل مدنظر قرار گیرد.
وی با تأکید بر
اینکه هر جا از تأسیسات استفاده شود، خطر نیز در کنار آن وجود دارد، افزود: در
بازار برخی مغازه‌ها مجهز به کپسول اطفاء حریق هستند اما بسیاری از آنها در هنگام
خطر، کار با آن را بلد نیستند.
معاون میراث
فرهنگی همدان با بیان اینکه بسیاری از مباحث شهری به فرهنگسازی برمی‌گردد، بیان
داشت: پروانه اشتغال مغازه‌هایی که شهرداری سالیانه تمدید می‌کند، باید با برگزاری
کلاس‌های آموزشی و با همکاری آتش‌نشانی و سایر نهادهای مرتبط برای مالکان صادر
شود.
وی با بیان اینکه
به منظور مرمت کاروانسرای یعقوبی‌ها اقدام شده است، افزود: مقرر شده بخشی از بدنه
این کاروانسرا را با مرمت نجات دهیم تا ضمن کسب پویایی مجدد این ابنیه، فضا از
حالت متروکه نجات یابد.
توتونچی با تأکید
بر اینکه به دنبال خروج مجموعه‌های تاریخی از حالت متروکه هستیم، بیان داشت:
کاروانسرای حاج‌صفرخان سال‌ها با نفوذ باران و بلاتکلیفی دچار فرسودگی شده بود که
با تأمین اعتبار، کار مرمت آن آغاز شد.
وی یادآور شد:
اکثر مغازه‌ها در این کاروانسرا احیا شده و اکنون پویا و فعال کار خود را ادامه
داده و حضور گسترده مردم را در آن شاهد هستیم.
معاون میراث
فرهنگی همدان اضافه کرد: سیاست ما این است که در کنار بازاری‌ها و با همکاری خود
آنها در زمینه باززنده‌سازی مجموعه‌های تاریخی تلاش کنیم.
*بازار همدان
مسقف می‌شود
رئیس اتاق اصناف
همدان نیز با بیان اینکه در تمام مراکز خرید هیئت امنا تشکیل شده است، اظهار کرد:
بر این اساس برای برنامه‌ریزی و ساماندهی بازار در راسته بازارها نیز هیئت مدیره
تعیین می‌شود.
حمیدرضا فرسایی
با بیان اینکه سقف بازار در حال پوشش است، بیان کرد: برای بازار نخودبریزها، زغال‌فروش‌ها
و حتی سر گذر و بازار مظفریه پوشش سقف در نظر گرفته شده و به مرور در سایر نقاط
نیز این امر اجرا خواهد شد.
وی با اشاره به
ورود اداره برق به بحث ساماندهی بازار تأکید کرد: اداره برق نیز باید سیم‌هایی که
بیرون از واحدهای صنفی است، ساماندهی و ایمن‌سازی کند.
رئیس اتاق اصناف
همدان با بیان اینکه با آغاز ساماندهی سیم‌های برق در واحدهای صنفی، همزمان به
واحدهای صنفی نیز برای ساماندهی اخطار داده می‌شود، بیان داشت: مشکل برق در
واحدهای صنفی باید با استانداردهای مشخص شده از سوی اداره برق، برطرف شود.
وی با بیان اینکه
در صورت وقوع حادثه‌ای، اداره برق برای کارشناسی حضور می‌یابد، افزود: این موضوع
به تنهایی کافی نیست و این اداره باید به منظور استانداردسازی سیم‌های برق در
واحدهای صنفی اقدام کند.
فرسایی از برپایی
کلاس‌های آموزشی قبل از صدور و تمدید پروانه کسب واحدهای صنفی خبر داد و گفت: در
حال حاضر یک ساعت برنامه آموزش ضروری برای دریافت پروانه کسب، در نظر گرفته شده
است.
وی با اشاره به
وضعیت ساماندهی پاساژ قدس نیز اظهار کرد: پاساژ قدس متعلق به شهرداری است و باید
خود شهرداری با مسئولیت خود اقدام به ساماندهی آن کند.
رئیس اتاق اصناف
همدان بیان داشت: بر این اساس اتاق اصناف با شهرداری مکاتباتی برای حل مشکل
ساماندهی واحدهای صنفی داشته است.
باید گفت،
«بازار» به عنوان قلب تپنده اقتصاد یک شهر، با معماری و بافت قدیمی خود دربرگیرنده
هویت فرهنگی و تاریخی یک ملت است که اگر به آن بی‌توجهی شود، شاید اصالت و هویت یک
شهر زیر سئوال رود.
حال با این
تفاسیر بازار همدان که دربرگیرنده راسته‌بازارها و کاروانسراهای بزرگ و قدیمی است،
نیازمند یاری و همت تمام متولیان امر است تا بتواند به روزهای اوج خود برگشته و
احیا شود.
منبع: فارس
