به گزارش «
تابناک تهران»؛ طبق بخشنامه بانک مرکزی قرار است بانکها در بازه زمانی یکماهه نحوه محاسبه و پرداخت سود را تغییر دهند. قرار است سود سپردههای کوتاهمدت از روزشمار به ماهشمار تغییر کند. بر این اساس ملاک محاسبه سود سپردههای کوتاهمدت، حداقل مانده حساب در یک ماه خواهد بود.
احمد مجتهد، استاد دانشگاه به فرارو میگوید: سود بانکی در کشورهای دیگر بر اساس ماه محاسبه میشود. اما در ایران در سال ۸۸ تصمیم گرفته شد سود به صورت روزشمار پرداخت شود. با تغییر این دستورالعمل، هزینه بانکها کاهش پیدا میکند. از یک طرف شاید درآمد سپردهگذاران نیز کاهش پیدا کند. این تصمیم باعث پایداری و ثبات سپردهها در بانکها میشود. همچنین تا اندازهای جلوی سفته بازی را میگیرد و باعث کاهش نوسانات در بازارهای ارز، طلا و بورس میشود. از آنجایی که حاشیه سود خیلی از بانکها کافی نبود و زیان ده بودند بخشنامه اخیر بانک مرکزی میتواند باعث کاهش زیاندهی بانکها شود.
مشکل نقدینگی بانکها کم میشودبا این حال برخی معتقدند اگر تصمیم اخیر بانک مرکزی با اصلاح ساختاری در نظام بانکی همراه نشود به مثابه خرید زمان است. به باور آنها حل مساله نظام بانکی تنها با اصلاح ساختاری ممکن است. مجتهد، اما میگوید: تصمیم بانک مرکزی برای تغییر محاسبه سود ارتباطی با اصلاح ساختار نظام بانکی ندارد. در قدیم یکی از اصلاحات ساختاری همین تصمیم بود که اخیرا ابلاغ شده و این باعث میشود مشکل نقدینگی بانکها کم شود و آنها به بانک مرکزی نیاز کمتری پیدا کنند. شاید تا اندازهای هم بتواند جلوی رشد نقدینگی را بگیرد. تغییر محاسبه سود بانکی باعث میشود که سودی که توسط بانکها به میزان نقدینگی اضافه میشد تا حدی کاهش پیدا کند.
به اعتقاد این اقتصاددان، بانک مرکزی تصمیم درستی گرفته است و تصور میشود بانکها از آن استقبال کنند. همه بانکها باید آن را اجرا کنند و به این ترتیب رقابتی بین آنها صورت نمیگیرد. این تصمیم ارتباط چندانی به میل مردم برای سپرده گذاری در بانکها ندارد. اگر مردم سپرده خود را به بانکها نیاورند چه میکنند؟ آیا پول شان را در خانه شان نگه میدارند؟ شاید تصور کنند خرید طلا، ارز یا سهام در بورس بهتر است، اما فکر نمیکنم به خاطر این تغییر اندک جابه جایی زیادی در پول آنها صورت بگیرد.
نظارت بانک مرکزی جدی شده استآلبرت بغزیان، اقتصاددان دیگر نیز به فرارو میگوید: سود بانکی قبلا هم ماهشمار محاسبه میشد. اما بعضی بانکها آن را روزشمار کردهاند. این نشانه ضعف بانک مرکزی بود که بانکها به هیچ بخشنامهای درباره نرخ سود بانکی، وثیقه یا بنگاهداری تمکین نمیکردند. همه معضلاتی که ما در اختلاسها، سوءاستفادههای موسسات غیرمجاز داریم به ضعف نظارتی بانک مرکزی برمیگردد. اما با دوره عبدالناصر همتی، رئیس کنونی بانک مرکزی نظارت جدیتر شده است.
تصمیم بانک مرکزی اگر در شرایط ارزی سابق بودیم ممکن بود تبعاتی داشته باشداو ادامه میدهد: روزشمار بودن سود بانکی خود اشکالی ایجاد نمیکند، اما چون سود روزشمار از نرخی که بانک مرکزی اعلام کرده بود، بیشتر میشد انگیزه بیشتری برای حفظ پس اندازها در بانکها وجود داشت. این کار غیرمجاز باعث شد بانک مرکزی آن را لغو کند. اگر ما در وضعیت ارزی سابق بودیم که بازار ارز شناور بود و بسیاری افراد تاکید داشتند که ارز باید به قیمت واقعی آن برسد و امکان افزایش قیمت ارزی وجود داشت ممکن بود این تصمیم تبعاتی داشته باشد. اما چون بانک مرکزی خودش در حال مدیریت است و هر روز ارز به بازار تزریق میکند سیاست جدید نمیتواند فشار چندانی به بازار ارز بیاورد. همچنین حرکت سپردهها از بلند مدت به کوتاه مدت یا جاری اتفاق نخواهد افتاد. اما اگر یک سهل انگاری رخ دهد و بانک مرکزی این سیاست را ادامه ندهد یک بی اعتمادی نسبت به اجرای سیاستهای ارزی و کنترل آن توسط نرخ بانک مرکزی به وجود میآید. اما در حال حاضر بانک مرکزی عملکرد خوبی دارد.
بانکها از بانک مرکزی باج میگرفتندبغزیان ادامه میدهد: من روزشمار بودن پول را پیشتر رقیبی برای ارز میشناختم، اما شاید این کاهش چند درصدی سود باعث شود سپرده گذار پول خود را به بازار زمین، خودرو یا و... ببرد. اما الان بازارها باثباتتر شدهاند. با اینکه قیمت خودرو و مسکن بالا رفته که حباب هم دارند، اما این سیاست نمیتواند تاثیر گذار باشد. بیشتر خود بانکها نگرانی ایجاد میکنند که ممکن است فردا اتفاقاتی نگران کنندهای رخ دهد. آنها همیشه این مسائل را به عنوان لولوخورخوره مطرح میکردند و از بانک مرکزی به نوعی باج میگرفتند و میگفتند نرخ بهره بانکی کاهش پیدا کند باید پاسخ گوی هیجانات بازارهای دیگر باشید.
او در پایان میگوید: فعلا قیمت ارز رو به کاهش است یا از هیجانات در این بازار خبری نیست. بازار مسکن هم به اندازه کافی رشد داشته است. خودرو نیز تا حدودی بلاتکلیفی دارد. با این حال شاید الان نرمالترین حالتی باشد که در کشور سابقه نداشته است. مهاجرت پول در این شرایط به هیچ عنوان صلاح نیست و بهتر است مردم همان حساب بانکی را نگه دارند و به سود ماهشمار خود بسنده کند.