به گزارش تابناک قم، استان قم در قالب یک شهرستان 5 بخش، 6 شهر 9 دهستان و ۳۶۳ آبادی دارای سکنه دارد. بخشهای پنجگانه قم شامل کهک،خلجستان، جعفرآباد، سلفچگان و مرکزی است. تمامی بخشهای قم به جز بخش مرکزی جمعیتی 50 هزار نفری را در خود جای دادهاند؛ ولی زیرساختهای فرهنگی برای این تعداد جمعیت ناچیز و نزدیک به صفر است.
ساکنان بخشهای تابعه قم نه سینمایی دارند تا مثل شهرهای دیگر از فیلمهای تازه اکران شده باخبر شوند و نه از کتابخانههایی به تعداد لازم بهرهمندند تا با کتاب و مطالعه انس و الفت داشته باشند. در حالی که ساکنان این بخشها هستند که عهدهدار تأمین نیازهای دامداری و کشاورزی شهرند ولی بیشتر زیرساختها و امکانات فرهنگی متعلق به شهر است.
تأسفهای همیشگی
«متأسفانه بخشهای تابعه استان از زیرساختهای فیزیکی و فرهنگی مناسبی برخوردار نیستند؛ البته تمام کشور، حتی بسیاری از شهرستانها از کمبود زیرساختهای فرهنگی رنج میبرند. به همین دلیل برنامهریزیهای کلان فرهنگی به بخشهای تابعه نمیرسد؛ اما اداره کل فرهنگ و ارشاد استان برای بخشهای تابعه از طریق کانونهای فرهنگی مساجد روستایی بودجههای مناسبی در نظر گرفته و در طول سال فعالیتهای فرهنگی و هنری ویژه ساکنان این مناطق را برگزار میکند.
از سوی دیگر وضع بخشهای تابعه در استان قم متفاوت است و از آنجا که فقط 5 درصد جمعیت استان روستایی هستند کار برای برنامهریزان فرهنگی آسان شده تا بیشترین تمرکز را روی بخش مرکزی قم داشته باشند.» اینها پاسخ حجتالاسلام «عباس دانشی»، مدیرکل فرهنگ و ارشاد استان، به خبرنگار همشهری در خصوص وضع فرهنگی بخشهای تابعه قم است.
هرچند تا حدودی میتوان به این اداره کل، که مهمترین و اصلیترین متولی فرهنگ استان است، در خصوص وضع زیرساختهای فرهنگی بخشها حق داد، اینکه فقط 5 درصد جمعیت قم در بخشهای تابعه مستقرند، نمیتواند دلیلی برای کمتوجهی به این کمبودها باشد.
چشم امید به بخش خصوصی
در این رابطه «حمیدرضا جعفری» بخشدار کهک، در گفتوگو با همشهری اظهار کرد: یکی از مهمترین نیازهای مردم این منطقه مجتمعهای فرهنگی و ورزشی نظیر استخرهای سرپوشیده است که نبود این زیرساختها، معضل جدی برای جوانان است. هرچند در این خصوص با مسئولان استانداری و اداره کل ورزش و جوانان جلساتی داشتیم، همچنان نیازمند اختصاص بودجه برای رفع این نیاز هستیم و برای جذب سرمایهگذار نیز اعلام آمادگی کردیم تا بخش خصوصی با ورود به این حوزه بار بزرگی از دوش مسئولان این بخش بردارد.
وی توریستپذیر بودن کهک را یکی از مسائلی دانست که علیرغم کمک به اقتصاد این بخش، بسیاری از ناهنجاریهای اخلاقی و اجتماعی را به همراه خود میآورد و ادامه داد: کمتوجهی به حجاب بعضی از گردشگران و پخش آهنگهای نامناسب از سوی آنها سبب آزردگی خاطر اهالی این بخش شده است. به همین دلیل نیازمند برنامهریزیهایی برای مقابله با این ناهنجاریها هستیم.
بخشدار کهک با بیان اینکه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان در بخشهای تابعه نمایندگی ندارد، تأکید کرد: با توجه به وضع موجود یک نهاد خاص نمیتواند به تنهایی عهدهدار رسیدگی به این مسائل باشد و نیاز است که تمام دستگاههای فرهنگی، از جمله اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان بسیج، سازمان تبلیغات اسلامی و اداره کل آموزش و پرورش به سهم خود در این حوزه ورود کنند.
وی درباره وضع کتابخانههای این بخش اعلام کرد: 3 کتابخانه فعال در صرم، کهک و خاوه وجود دارد که نیاز مردم این منطقه را رفع نمیکند. یکی از پیشنهادهای ما این است که اگر در محلهایی که تجمع مردم بیشتر است مثل نانواییها، قفسههای کتاب از سوی مردم در نظر گرفته شود، بخشداری میتواند تأمین کتاب آن را برعهده گیرد.
جعفری یکی از معضلات مهم بخشهای تابعه را، که سبب اختصاص ندادن بودجه کافی از سوی مسئولان شده، اختلاف بسیار میان جمعیت آماری و جمعیت واقعی دانست. بخشدار کهک افزود: بیشتر مردم با وجود مهاجرت به قم و تهران، دوباره به مناطق خود برگشتهاند و جمعیت شناور این بخش بیش از میزانی است که اعلام شد.
این در حالی است که از سوی مراکز رسمی، جمعیت بخش کهک 15 هزار و 500 نفر اعلام شده و جمعیت اتباع خارجی حساب نشده است. در واقع بیش از 7 هزار مهاجر افغان در کهک ساکناند که در آمار لحاظ نشدهاند.
نبود کتابخانه در خلجستان
خلجستان یکی دیگر از بخشهای تابعه استان است که مانند دیگر مناطق وضع زیرساختی فرهنگی مطلوبی ندارد. «علیاصغر دانشفر»، رئیس شورای اسلامی بخش خلجستان، در خصوص وضع کتابخانههای این بخش گفت: در روستاهای بخش خلجستان به دلیل جمعیت اندک، کتابخانهای وجود ندارد و در مساجد هم فقط قرآن کریم و مفاتیح الجنان هست.
وی افزود: روستاهای خلجستان از حضور روحانی به صورت دائم محروم هستند که البته جمعیت کم این روستاها را میتوان از دلایل آن دانست. یکی دیگر از مهمترین کمبودهای این روستاها دریافت نکردن تعداد زیادی از شبکههای تلویزیونی است و اگر مردم روستاها شبکههای تلویزیونی را به طور کامل دریافت کنند از وقایع کشور بیشتر اطلاع مییابند.
کمبود روحانی در بخشهای قم
از سوی دیگر با وجود حضور بیش از 80 هزار طلبه در شهر قم بسیاری از روستاهای استان از عالم و روحانی محروم هستند. این در حالی است که روحانیون همواره برای تبلیغ دین و حضور در نقاط مختلف کشور آمادگی دارند و مسئولان مربوطه باید با مدیریت صحیح، تخصیص حضور این عزیزان را در بخشهای مختلف ساماندهی کنند؛ بنابراین با حضور روحانیون به نیازهای فرهنگی و اعتقادی مردم بخشهای تابعه قم توجه میشود و بسیاری از مشکلات و معضلات اجتماعی و اخلاقی استان کاهش پیدا میکند.
جعفری، بخشدار کهک، در خصوص وضع فعالیت روحانیون و طلاب در این مناطق گفت: در هر روستای پرجمعیت حداقل یک خانه عالم وجود دارد؛ برای مثال در روستای فردو 3 روحانی مستقر هستند. با توجه به حجم بالای گردشگر به خصوص در ایامی چون زمستان و تعطیلات تابستان روحانیون مستقر به تنهایی نمیتوانند فعالیت کنند و از روحانیون دیگر کمک میگیریم؛ همچنین در مراکز فرهنگی مثل امامزادهها که قبلا حتی نماز جماعت برگزار نمیشد، با حضور این روحانیون در طول هفته و در ایامی که جمعیت زیاد است، نماز جماعت بر پا میشود.
این آمار در حالی است که چند ماه پیش «حسن یزدی»، عضو شورای اسلامی بخش خلجستان، با اشاره به حضور روحانی در روستاهای بخش خلجستان اظهار کرده بود: حضور روحانی نباید فقط به بیان کردن احکام خلاصه شود. گرچه همین امر نیز بسیار مهم است، باید در این بخشها به کار فرهنگی توجه جدی شود. چرا که بسیاری از این روستاها همین روحانی را هم ندارند. از ۴۰ روستای کهک تقریباً ۱۵ روستا از حضور روحانی محروم هستند.
وی افزود: در روستاهای این بخش خانه عالم وجود دارد اما گاهی طلاب و روحانیون به دلیل مشکلات اقتصادی در این روستاها حضور نمییابند و بعضی از این بزرگواران نیز که در روستاها ساکناند با مشکلات جدی روبهرو هستند که حتی توان پرداخت قبض آب، برق و گاز خود را نیز ندارند؛ بنابراین دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه و مسئولان امر باید در این عرصه به طور جدی اقدام کنند تا زحمات طلاب و روحانیون در این بخشهای محروم ثمربخش باشد.
منبع: همشهری