کیامرث حاجیزاده در کارگروه استانی مقابله با گرد و غبار که امروز (16 شهریورماه) در استانداری خوزستان برگزار شد، با اشاره به پیگیری بحث مقابله با ریزگردها اظهار کرد: پدیده ریزگرد بحران محسوب میشود و متولی آن مدیریت بحران است که به جد پیگیر بحث کنترل ریزگردها هستیم. ریزگرد ابربحرانی است که از بهمنماه سال 95 در خوزستان آغاز شده و متعاقب آن فرمان تاریخی مقام معظم رهبری و پس از آن مصوبه بیبدیل فروردینماه سال 96 را داشتیم و اقدامات در این زمینه آغاز شد.
به گزارش"تابناک" وی افزود: طبق گزارشی که ارائه شده، حدود 40 هزار هکتار از کانونهای گرد و غبار خوزستان با روشهای آباندازی، مدیریت چرا و برخی روشهای دیگر کنترل شده است. همچنین بارش رحمت الهی علیرغم وارد کردن خسارات به کشاورزان، در کنترل کانونهای داخلی گرد و غبار تاثیرگذار بود و مشاهده کردیم که امسال وقوع گرد و غبار با منشاء داخلی بسیار کم بوده است.
مدیرکل مدیریت بحران خوزستان ادامه داد: کشاورزان و مردم در زمان سیل کار اصلی مقابله با سیل را بر عهده داشتند و در عین حال محصول خود را نیز از دست داده بودند؛ در این راستا برای روحیه دادن به کشاورزان، پس از سیل کشت شلتوک زیادی در خوزستان انجام شد.
وی عنوان کرد: شغل اکثر مردم خوزستان کشاورزی است و قطعا اگر آب نباشد و کشاورزی رونق پیدا نکند، بحران بیکاری در خوزستان مضاعف میشود و از این بابت نگران بودیم؛ در سیل اخیر از طرفی مردم گندم خود را از دست داده بودند و خسارات بیسابقهای به بخش کشاورزی و زیرساختها وارد شد و نگرانی ما بابت این بود که کشاورزان نتوانند برنج هم کشت کنند که خوشبختانه با تمهیدات انجام شده، در دوره بازسازی پس از سیل، تخلیه آب از زمینها انجام شد و حدود 200 هزار هکتار کشت شلتوک در خوزستان انجام شد که 150 هزار هکتار از آن، در مناطق سیلزده بود.
حاجیزاده عنوان کرد: درست است که یک سال رحمت الهی نازل شد و ترسالی داشتیم اما بایدمدیریت بهینه مصرف آب انجام شود.
مدیرکل مدیریت بحران خوزستان با اشاره به آثار دستکاری انسان در طبیعت، گفت: خشکسالی، دستکاری انسان در طبیعت، ندادن حقآبه تالابها و برخی موارد دیگر موجب بسته شدن مسیلها شده است. در سیل اخیر شاهد بودیم که برخی مسیلهای پخش سیلاب مانند نهر بحره نیز که جهاد نصر در آن تصرف کرده، بسته شده بود. همچنین در رودخانهها علاوه بر تصرف خصوصی، تصرفات دولتی هم رخ داده است و همه این عوامل باعث شده بود که مسیلهای پخش سیلاب بسته شوند.
حاجیزاده عنوان کرد: یکی از شرکتهای نیشکر در حوزه شهرستان کارون و شیرینشهر در خطالقعر پخش سیلاب واقع شده است؛ با این شیوه دخل و تصرفها انتظار داریم که در زمان سیلاب آب به کجا برود؟
وی با اشاره به نقش کانالهای آبی در کنترل سیل ادامه داد: زمانی که نقاطی از شاکریه باز شد، آب وارد شهرهای بستان، سوسنگرد، رفیع و برخی شهرهای دیگر نشد این موضوع به این دلیل بود که در این نقطه مرکز پخش سیلابی وجود داشت. در اهواز نیز کانال بحره، نهر مالح و تالاب بامدژ مرکز پخش سیلاب بودهاند.
مدیرکل مدیریت بحران خوزستان افزود: همچنین تامین حقآبه تالاب شادگان و هورالعظیم در زمان سیلاب به ما کمک کرد. اگر تالاب هورالعظیم و تالاب شادگان مدیریت نمیشدند، شهرها و روستاها زیر آب میرفتند.
وی تصریح کرد: همه این موارد، داشتههای طبیعی هستند که خداوند به ما داده اما ما در طبیعت دستکاری کردهایم و زمانی که میخواهیم پروژهای را اجرا کنیم، پیوست زیستمحیطی را رعایت نمیکنیم این در حالی است که شرکتهای ملی و منطقهای موظف هستند پیوستهای زیستمحیطی را اجرا کنند.
حاجیزاده با اشاره به باز کردن برخی نقاط دایک مرزی تالاب هورالعظیم در زمان سیلاب جهت تخلیه آب تالاب، به وضعیت دایک اشاره کرد و گفت: البته برخی از این نقاط هم خود به خود باز شده بودند و ما آنها را باز نکردیم.
وی با اشاره به بسیج دستگاهها و تامین 2 هزار دستگاه در مقابله با سیلاب 98، گفت: اکنون نیز همه دستگاهها را پای کار آوردهایم تا جهت بستن نقاط باز شده دایک مرزی هورالعظیم اقدام کنند که کار در حال پیش رفتن است.
مدیرکل مدیریت بحران خوزستان با تاکید بر لزوم تعاملبخشی بین دستگاهها تصریح کرد: باید این روحیه تعاملبخشی حفظ شود.
وی تصریح کرد: ما فکر میکردیم که از سیل رهایی یافتهایم اما سریعا زلزلهای با قدرت بالای 5 ریشتر در مسجدسلیمان رخ داد و خسارات زیادی بر جای گذاشت و مجددا گرفتار بازسازی شدیم.
حاجیزاده با اشاره به آتشسوزیهای جنگلها در روزهای اخیر، گفت: طبق قانون سازمان مدیریت بحران، نقش ما تهیه بالگرد برای مهار آتشسوزی نیست و این وظیفه نیروهای مسلح و اداره منابع طبیعی است. وظیفه ما تنها این است که بپرسیم این دستگاه تامین شده است یا خیر.
وی تصریح کرد: همچنین در زمان سیل، وظیفه ما احداث سیلبند نیست. در قانون جدید، وزارت نیرو متولی این اقدامات است و اگر دولت نیز بخواهد بودجهای اختصاص دهد، به وزارت نیرو اختصاص میدهد. سازمان مدیریت بحران باید کار نظارت و هشدار را انجام دهد اما ما کار تدارکاتی را نیز انجام دادهایم.
مدیرکل مدیریت بحران خوزستان با اشاره به لزوم انجام تعهدات دستگاههای اجرایی در کنترل کانونهای ریزگرد، گفت: باید همه دستگاهها به تعهدات خود عمل کنند. ما نباید به شهرداری اهواز پول میدادیم که اکنون ببینیم شهردار حتی جلسه ملی هم حضور نیافته است.
وی ادامه داد: در این زمینه کمیته نظارت وجود دارد و قرار بود همه قراردادها بررسی و بر روند کار نظارت شود که این کار انجام نشده است. باید این کمیته تشکیل و اقدامات همه دستگاهها پیگیری و بررسی شود. اگر سال گذشته مقرر شده بود که دستگاهی 10 هزار هکتار نهالکاری کند، باید به تعهد خود عمل کند.
حاجیزاده گفت: همچینن در صورتی که موسسه مطالعات جنگلها عنوان کرده که در منطقهای نیازی به نهالکاری نیست و باید بوتهکاری کنیم، باید در این راستا اقدام شود. در برخی مناطق مشاهده کردیم که تنها با آباندازی، بوتهها رشد کردهاند و نیازی به نهالکاری و این همه هزینه نبوده است؛ باید همه این موارد بررسی شود و در مناطقی که نیاز است، نهالکاری انجام شود. همچنین واکاویها باید انجام شود.
وی با بیان اینکه منابع طبیعی باید در خصوص نهالکاری به جد پای کار بیاید، تصریح کرد: با توجه به اینکه حدود سه سال است که آب نهالکاری کانون ریزگرد شماره 4 اهواز از آب شرب تهیه میشود، باید مشخص شود که تا چه زمانی آب مورد نیاز برای نهالکاری باید از آب شرب تامین شود.
مدیرکل مدیریت بحران خوزستان ادامه داد: همچنین شهرداری اهواز باید طبق برنامهریزی انجام شده جهت نهالکاری و ایجاد کمربند سبز اهواز اقدام کند و اگر توانایی کار ندارد، اعتبارات را برگرداند. همچنین مبلغ معین شده برای نهالکاری در هر هکتار باید معقول باشد زیرا قرار نیست کمربند سبز اهواز، پارک باشد بلکه در این کمربند، تنها درختها کشت و آبیاری میشوند.
وی گفت: دستگاههای دیگر مثل هواشناسی و فرودگاه نیز به صورت کتبی به ما اعلام کنند که پروژههای خود در خصوص مقابله با گرد و غبار را چه زمانی به اتمام میرسانند.
حاجیزاده با بیان اینکه قطعا در آینده نزدیک گرد و غبار خواهیم داشت، گفت: با آغاز وزش باد، گرد و خاکهای با منشاء خارجی رخ میدهند زیرا در مناطقی مثل عربستان و عراق، بارشهای سنگین خوزستان وجود نداشته و باید از اکنون به فکر این موضوع باشیم تا حداقل پروازها مختل نشوند و هواشناسی نیز باید توانایی پیشبینی را داشته باشد.
وی افزود: در سال 98 مسئولیت هیچکدام از این اتفاقات را نمیپذیریم و نباید شرایط به فصلی برسد که نتوانیم مسائل را حل کنیم.
مدیرکل مدیریت بحران خوزستان تصریح کرد: درست است که نخستین مرحله در بحران، پیشگیری و کنترل است اما باید اعتباراتی هم برای مرحله مقابله و آمادگی اختصاص یابد. همچنین امسال باید از نظر اعتبارات به ادارهکل هواشناسی و فرودگاه بیشتر توجه شود.
همچنین علیمحمد طهماسبی بیرگانی، رئیس کارگروه ملی مقابله با گردوغبار سازمان حفاظت محیطزیست اظهار کرد: یک سری اعتبارات را برای سال 97 در راستای مقابله با پدیده گردوغبار تعریف کرده بودیم که بخشهایی از آن به دلیل مواجه شدن استان خوزستان با سیلاب به کامل نکردن فعالیتها در برخی دستگاهها منجر شد.
وی افزود: یکی از مسائل ما در کارگروه مقابله با گردوغبار این بود که در سال جاری ادامه تعهدات سال 97 دستگاهها با همان شرایطی که در موافقتنامه آمده و اعتباراتی که در گذشته تخصیص پیدا کرده بود تکمیل پیدا کنند؛ متوسط دستگاهها به 60درصد تعهدات خود عمل کردهاند اما بعضی دیگر تنها 20درصد تعهدات خود را اجرایی کردهاند.
طهماسبی بیرگانی در رابطه با کانال آبرسانی شماره 4 عنوان کرد: امسال برای تکمیل کانال پورشریفی 92میلیارد تومان اعتبارات در نظر گرفتهایم تا آبرسانی در کانون شماره 4 کامل شود.
وی افزود: در صورتی که این اعتبارات تخصیص پیدا کند بحث کانون شماره 4 را از نظر آبرسانی به کانالهای فرعی برای نهالکاری و پخش آب نخواهیم داشت و کانال شماره 4 مدیریت خواهد شد.
رئیس کارگروه ملی مقابله با گردوغبار سازمان حفاظت محیط زیست بیان کرد: یکی از مباحثی که با سازمان آب و برق خوزستان، اداره منابع طبیعی و موسسه جهاد نصرداشتیم این بود که چه کنیم تا بتوانیم از استفاده از آب شرب برای نهالکاری و تامین مراقبتشان رها شویم.
وی افزود: در این راستا بهرهبرداری از دو کانال را برای سال جاری در دستور کار داریم و همچنین پیشنهاد تشکیل کمیتهای بین سه دستگاه ذکر شده را تا زمان تکمیل کانالها ارائه دادهایم تا ضمن تکمیل کانالها، سیفونهای روی کانال کوت امیر به تدریج جمعآوری شده تا آبی برداشت نشود.
طهماسبی بیرگانی در پاسخ به دلیل کاهش اعتبارات مقابله با ریزگردها گفت: هر کسی ظرفیتی برای انجام یک کار دارد، در سال 97 با توجه به اینکه اعتبارات تنها مختص استان خوزستان بود رقم بالایی معادل 291میلیارد تومان در اختیار منابع طبیعی قرار گرفت اما این تعهدات باقی مانده است.
وی افزود: امسال نیز با توجه به اینکه در صورت ادامه توسعه و اضافه کردن تعهدات با همان گرفتاری سال قبل و عدم تکمیل مواجه میشدیم توسعهای را برای سال جاری خوزستان در نظر نگرفتیم و خواستار تکمیل 10هزار هکتار عقب مانده هستیم.
رئیس کارگروه ملی مقابله با گردوغبار سازمان حفاظت محیط زیست در رابطه با وضعیت کانونهای گردوغبار در خوزستان بیان کرد: یک سطحی از نهالها در جنوب شرق اهواز که خاکشان نامناسب بوده خشک شدهاند که این را در کمیته ملی احصا و برای دستگاهها تعیین تکلیف کردهایم.
وی افزود: هر گونهای نیازهای اکولوژیکی خاص به خود را دارد که نباید به صورت کامل نفی و یا حتی تایید شود، خیلی از مکانها گونه کهور مثمرثمر و در بسیاری موقعیتها بدون استفاده است و باید خواهشهای اکولوژیک هر گونهای بررسی و با شرایط زمین تبطیق شود.
طهماسبی بیرگانی در پاسخ به اعتبارات تخصیص یافته به خوزستان گفت: علیرغم گلایه از کاهش اعتبارات، یک سوم کل اعتبارات کشور به خوزستان تخصیص داده شد و این در حالی است که در زمینه مقابله با ریزگردها در 20 استان توزیع اعتبار را در دستورکار خود داشتیم.
وی افزود: کل اعتبارات ابلاغ شده در راستای مقابله با ریزگردها 715میلیارد تومان بوده است که 236 میلیارد تومان آن به استان خوزستان تخصیص پیدا کرده است.