به گزارش تابناک : نوسانات این روزهای ارز و بهتبع آن طلا این روزها لرزه بر اندام اقتصاد کشور انداخته و بازار را گرفتار نابسامانی کرده است. این نابسامانیها در چند سال اخیر کموبیش بر بازار ایران اثرگذار بوده، اما این بار افزایش بیش از دو برابری قیمت دلار که با مشکلات دیگر اقتصادی همزمان شده، نگرانیها را بیشتر کرده است و این نگرانی را میتوان در نگاه فروشندههای بازارهای مشهد نیز مشاهده کرد؛ وقتی که در فصل تابستان هر عابری را یک مشتری فرض کرده و از او دعوت میکنند تا در مغازه حضور یابد.
مشهد سالانه میزبان میلیونها زائر از سراسر دنیا است و بخشی از اقتصاد گردشگری کشور را به خود اختصاص داده است. مجتمعهای تجاری و بازارهای متعدد در گوشه و کنار مشهد وجود دارد که علاوه بر نیاز جمعیت سهمیلیونی این شهر، باید نیاز نزدیک به ۳۰ میلیون زائر را هم تأمین کنند اما این روزها با اینکه ماه مبارک رمضان تمام شده و ایستگاه راهآهن، ترمینال و فرودگاه هر روز شاهد حضور خیل عظیم زائران است، بازارها آرام و بیصدا در گوشههای شهر مشغول تماشای رفتوآمد زائرانی است که دیگر توجهی به بازارها نشان نمیدهند.
بازارهای جدید شهر مانند فردوسی که در مدت کوتاهی توانستند رونق مناسبی برای خود دست و پا کند، این روزها با اینکه شاهد رفتوآمد مشتریان است، اما فروشندههای آن از کم شدن آمار فروش خود میگویند.
فروشندهها کم میشوند همانطور که مشتریها!
محمد نیازی در یکی از این بازارها روسری فروشی دارد. محمد میگوید بازار فردوسی امسال رونق سال گذشته را ندارد.
او بیان میکند: سال گذشته من در همین مغازه شاگرد بودم و ما پنج نفر بودیم اما حالا دو نفر هم برای مغازه زیاد است.
این جوان بازاری مشهدی فروش امسال و سال گذشته مغازه را مقایسه میکند و میگوید: پنج میلیون تومان ماهانه برای اجاره مغازه پرداخت میکنیم اما نمیتوانیم درآمد لازم برای پرداخت این اجاره را به دست بیاوریم.
او از سختیهای کار در شرایط فعلی اقتصادی مشهد میگوید و ادامه میدهد: نیاز به تغییرات زیادی در حوزه اقتصادی هستیم تا بشود این وضع را تغییر داد.
نیازی انتظاری از دولت ندارد اما معتقد است که دولت باید نقش خود را در بهبود شرایط اقتصادی ایفا کند تا شرایط برای کسبوکار مهیاتر شود.
مردم برای حل مشکلات متحد شوند
سعید محمد زاده در یکی دیگر از طبقات بازار فردوسی مشغول به کار است و چون مغازه کیف فروشیاش در طبقه سوم این بازار است، اجاره کمتری نسبت به مغازههای طبقات دیگر پرداخت میکند؛ ماهانه سه میلیون و 200 هزار تومان!
محمد زاده از وضعیت کاسبی ناراضی است و میگوید: فروش ما از روزانه ۳۰ عدد کیف، به کمتر از 20 عدد رسیده و این واقعاً نگرانکننده است.
وی به نقش مردم در تغییر شرایط اقتصادی اشاره میکند و میگوید: مردم باید متحد باشند و برای حل مشکلات از خودشان حمایت کنند.
بازار رضا که خاطره مشترک بیشتر زائران و مجاوران حریم رضوی است، این روزها که باید بخش مهمی از گردش مالی مشهد را تأمین کند، خلوت است. فروشندهها کنار مغازهها ایستادهاند و از مردم میخواهند سری به مغازهشان بزنند. این شیوه جذب مشتری برای فروشندههای مشهدی در زمستان و فصلهایی که مشهد خالی از زائر بود، اجرا میشد اما این روزها، باوجود حضور حجم زیادی از زائران در مشهد، بازهم همین وضعیت را دارد.
مشکلات ما ربطی به خارجیها ندارد
مهدی سلیمانی، پشت دخل مغازه جانماز فروشی خود ایستاده و در حال تلاش برای جذب مشتری است. این جوان مشهدی به راهروی بازار اشاره میکند و میگوید: همین سال گذشته در همین ساعت این راهرو از شلوغی، جای رفتوآمد نداشت.
وی مشکلات اقتصادی جامعه را ناشی از سیاستهای غلط اقتصادی میداند و میگوید: رئیسجمهور باید به مشکلات مردم رسیدگی کند نه اینکه برای تفریح به توچال برود.
سلیمانی معتقد است که اعتراضات مردمی در شرایط فعلی جوابگو نیست. او میگوید: وقتی کسی نیست صدای مردم را بشنود، اعتراض و اعتصاب کردن فایدهای ندارد.
او ادامه میدهد: به نظر من باید کاری کرد که مسئولان به خود بیایند و برای برونرفت از مشکلات راهحلی پیدا میکنند.
این جوان بازاری مشهدی که برای حل مشکل اقتصادی، اعتصاب بازاریان و توقف خریدوفروش را پیشنهاد میکند، نسبت به دخالت رسانههای معاند نظام نگرانی ندارد، چون معتقد است که مشکل اقتصاد ایران باید داخل کشور حل شود و ربطی به هیچ دولت یا کشور خارجی ندارد.
وی ادامه میدهد: ما در این کشور زندگی میکنیم و مشکلات را خودمان بهتر میدانیم و به همین دلیل نیازی نداریم که از بیرون کشور برای ما تصمیم بگیرند ما میتوانیم خودمان کاری کنیم تا مشکلات کمتر شود.
کمکم زائران برای خرید سوغاتی وارد بازار رضا میشوند و راهروها را اشغال میکنند اما هنوز به جمعیتی که قبلاً بازار به خود دیده بود، نرسیده و داخل مغازهها هنوز خلوت است.
فضای ناامن کسبوکار؛ اقدام واقعی نیاز داریم
محمد رضایی یک مغازه بدلیجات را میگرداند. در ویترینش انواع دستبندها و انگشترها را چیده و روی دیوار قفسهای ویترینی برای نمایش ساعتها گذاشته است. او نسبت به حضور افرادی سودجو در بازار که از روشهای غیرمتعارف و حتی غیرقانونی به دنبال سودجویی هستند گلایه دارد و این گلایه او وقتی بیشتر میشود که از بیاعتنایی مدیران بازار نسبت به این موضوع میگوید.
او برگهای را نشان میدهد که در آن تعدادی از اهالی بازار نسبت به عملکرد یکی از همسایههای خود اعتراض داشتند؛ به شیوه جذب مشتری که با بیاحترامی نسبت به بانوان است و دزدیدن مشتری. رضایی میگوید: در برابر همه این اعتراضات مسئولان بازار به ما میگویند اینقدر پیگیر این موضوع نباشید، چون صاحب این مغازه تاکنون با پول توانسته موانع پیش پای خود را بردارد.
این بازاری مشهدی به این نکته اشاره میکند که همین الگو در جامعه هم وجود دارد و باعث میشود فضای کسبوکار ناامن و بیرونق شود و میگوید: این مشکل کمی نیست که یک نفر بتواند موانع قانونی را با پول پشت سر بگذارد و عملاً بهصورت غیرقانونی کسب درآمد کند و کسی هم نتواند از این اقدامات جلوگیری کند.
وی ادامه میدهد: از این دست افراد در جامعه زیاد هستند و اگر تا الآن با این اتفاقات برخورد واقعی شده بود، یک مغازهدار معمولی به خودش اجازه نمیداد که به همین راحتی خلاف قانون عمل کند و از راه غیرقانونی ثروت جمع کند.
رضایی ادامه میدهد: مردمی که الآن به وضع اقتصاد معترض هستند اغلب یا خود برای دفاع از انقلاب جانفشانی کردهاند یا یکی از اعضای خانواده یا دوستانشان در دوران دفاع مقدس حضور داشته است.
وی ادامه میدهد: معترضان مشکلی با اسلام و انقلاب و شهدا و امام ندارند مشکل این است که کسانی در این جامعه از مبانی دینی سوءاستفاده میکنند و همین باعث شده بعضی از انقلاب ناامید شوند.
اطراف حرم مطهر نقره فروشیها همیشه پررونق بودند؛ بخشی از سوغات زائران را انگشترها و پلاکهای نقره تشکیل میداد اما به نظر میرسد حالا شاغلان این صنف هم روزگار کسادی را میگذارند.
دشمن شاد نشویم
قاسم خسروی هم گوشهای از بازار رضا مغازهای کوچک دارد که هم زیورآلات را تولید میکند و هم تولیدات خود را میفروشد. همان چنددقیقهای که به گفتوگو ایستادیم تعدادی برگه چک برگشتی نشان میدهد و میگوید: اوضاع بازار خیلی بد است.
او معتقد است که کمبود دلار در بازار کشور باعث این گرانیها شده و میگوید: نقره را شش ماه پیش فروختهایم و الآن باید تحویل دهیم و این باعث میشود که سرمایه ما کمتر شود.
خسروی به قطعهای نقره اشاره میکند و میگوید: این را دیروز خریدم 17 هزار تومان که شش ماه پیش با 9 هزار تومان آن را میخریدیم.
وی از دولت انتظار دارد که ثبات را به بازار برگرداند و ادامه میدهد: اگر وضعیت ادامه پیدا کند مجبوریم مغازه را ببندیم؛ هم باید اجاره بدهیم هم مالیات و بدهیها را باید پرداخت کنیم این وضعیت کمر بازار را میشکند.
این نقرهساز مشهدی میگوید: تجمع و اعتراض هم روشی است اما باعث خوشحالی دشمن میشود این واقعیت غیرقابلانکار است و این را به همکارانم هم گفتهام.
وی تأکید میکند: آنها از این بحران سوءاستفاده میکنند و یقیناً از این شرایط خوشحال هستند و این در حالی است که همه این مشکلات را خودشان برای ما ایجاد کردهاند.
بخشی از بازار مشهد در خیابان شهید اندرزگو و شهید دیالمه است که مشهدیها این دو خیابان را به خسروی و خسروی نو میشناسند. فروشگاههای کوچک و بزرگ پوشاک، لوازمآرایشی، طلافروشیها و کفشفروشیها در این خیابان خودنمایی میکنند اما بازارها همچنان خلوت و بیرونق است.
اعتراض آخرین راه است
حسین احمدزاده مرد میانسالی است که به گفته خودش مویش را در آسیاب طلافروشی سفید کرده و سالهای زیادی در این شغل حضور دارد؛ اما حالا از وضعیت بازار بسیار ناراضی است. او میگوید: به ازای مالیات و اجارهای که برای مغازه پرداخت میکنیم فروش نداریم.
احمدزاده ادامه میدهد: برای پرداخت مالیات مغازه، سال گذشته مقداری از طلاها را فروختم و احتمالاً امسال هم باید همین کار را بکنم و بهزودی این مغازه بسته میشود.
وی به راسته خیابان اشاره میکند و میگوید: همین راسته چندین طلافروشی بود که الآن تبدیل به مغازه فروش بدلیجات شدهاند و ممکن است سرنوشت ما هم همین باشد.
وضعیت بازار برای بازاریان روزگار سختی را رقمزده بهطوریکه این مرد میانسال طلافروش هم تجمع و اعتراض به دولت را آخرین راه میداند و میگوید: هرچند میدانم هیچ فایدهای ندارد و مشکلات ما حل نمیشود.
او بیان میکند: ما باید مشکلاتمان را داخل کشور حل کنیم و این امکانپذیر است و حتی اگر حل مشکلات بهصورت داخلی سخت باشد، دولتهای دیگر و کسانی که تا الآن دشمنی خود را با ملت ما ثابت کردهاند، نمیتوانند مشکلات ما را حل کنند.
آنچه از گردش یکروزه خبرنگار در چند بازار مشهد بهدستآمده، نگرانی بازاریان از آینده شغلی خود است؛ مشکلاتی که سالها حل ناشده باقیمانده و حالا درد را به استخوان رسانده و حالا بازاریان به این نتیجه رسیدهاند که این گره دیگر با دست باز نمیشود. مسئولیت دولت در این میان برای بازاریان مشهود است و انتظار میرود که دولت بیشتر برای حل مشکلات وارد عمل شود اما نقطه عطف این گفتوگوی چند ساعته ما با بازاریان مشهد یک کلام بود که مشکلات اقتصادی یا هر مشکل دیگر در جامعه ما وجود داشته باشد، باید به همت جوانان همین مرزوبوم حل شود و مسلماً این گره را دستان کسانی که سالها با این ملت دشمنی کردهاند، باز نمیشود.
منبع : فارس