محمدرضا عباسی، معاون امور اجتماعی بهزیستی خوزستان درباره آمار کودکان کار در کلانشهر اهواز، اظهار کرد: کودکانی که توسط بهزیستی شناسایی و شناسنامهدار شده و برای آنها پرونده تشکیل شد تقریبا 560نفر هستند که همه آنها خانواده دارند و تنها ساعاتی از روز را در خیابانها کار میکنند؛ البته در حال حاضر تمام 560نفر در خیابانها نیستند.
وی افزود: 2مرکز حمایتی-آموزشی تحت عنوان کودک و خانواده ایجاد کردیم و بحث کودکان خیابانی را به کار نبردیم تا خانوادهها از این مراکز استقبال کنند؛ خدماتی که در این مراکز ارائه میشود شامل خدمات آموزشی (مهارتهای زندگی، آموزش کمک تحصیلی) است که همه این آموزشها در راستای همگام بودن کودکان کار با آموزشوپرورش در حال انجام است چرا که بسیاری از این کودکان محصل هستند.
معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی خوزستان گفت: آموزش فنی و حرفهای را نیز برای خانوادههای کودکان کار و حتی بعضا خود کودکان کار که به فعالیتهای فنیوحرفهای علاقهمند هستند در نظر گرفتیم تا به اشتغالزایی آنها در خانهها کمک کنیم؛ مواردی بوده که برای مثال مادر کودک به خیاطی علاقهمند بوده و ما آموزشهای لازم را به ضمیمه چرخ خیاطی در اختیار او قرار دادیم تا در خانه و محل خود، اشتغالزایی کند و منبع درآمدی داشته باشد.
وی عنوان کرد: تعدادی از کودکان کار نیز که بالای 15سال هستندو از ادامه تحصیل منصرف شده و به فعالیتهای فنیوحرفهای و کار علاقهمند هستند که با همکاری فنیوحرفهای تعدادی از آنها را به مراکز آموزشی در راستای آموزش و اشتغالزایی سالم معرفی کردهایم.
ارائه خدمات بهزیستی به شرط کار نکردن کودک
معاون امور اجتماعی بهزیستی خوزستان ادامه داد: بخشی از این کودکان را تحت حمایتهای مالی خود قرار داده و ماهیانه 108هزارتومان به هر کدام آنها تعلق میگیرد که البته تنها مبلغ نقدی خدمات است و بهصورت غیرنقدی، کمکهای معیشتی شامل بستههای موادغذایی، پوشاک و لوازمتحریر و کمکهای درمانی نیز به آنها تعلق میگیرد؛ البته برنامهریزی ما به این صورت است که از این حقوق ماهیانه و خدمات به عنوان یک اهرم استفاده کنیم که به شرط اینکه در یک بازه زمانی دیگر شاهد حضور کودک کار در خیابان نباشیم به خانوادهها تعلق بگیرد.
وی عنوان کرد: در بررسی که در یکی از مناطق حتی کمتردد اهواز داشتیم شاهد این بودیم که کودککار در طول 20دقیقه، 25هزار تومان درآمد داشت لذا طبیعی است وقتی که این میزان درآمد را در کفه ترازو بگذارد ترجیح میدهد از 108هزارتومان ماهیانه بهزیستی صرفنظر کند و به کار در خیابان ادامه دهد، هرچند این درآمدهای کودکان کار در خیابانها تنها بهصورت موقت آنها را اقناع خواهد کرد و احتمال اینکه نه تنها در آینده بلکه در حال حاضر نیز در سطح خیابان دچار آسیب شوند وجود دارد.
عباسی اظهار کرد: همچنین اگر بخواهیم بیش از 108هزارتومان کمک کنیم امکان دارد این مسئله تبدیل به یک اهرم تشویقی شود که برخی خانوادهها کودکان خود را به خیابان بفرستند تا به این بهانه از خدمات بهزیستی بهرهمند شوند و اگر بخواهیم این حمایت را قطع کرده و هیچ خدماتی ارائه ندهیم کودکان کار واقعی جذب ما نخواهند شد و این نکته ظریفی است که باید با ظرافت لحاظ و انجام شود.
وی افزود: تلاش و برنامه ما این است که به هر دلیلی که این کودکان به خیابانها میآیند و کار میکنند و میتواند مشتمل بر علاقه شخصی، فشار خانواده یا مشکلات اقتصادی باشد اما دچار آسیب اجتماعی نشوند، آن آموزش مهارتهای زندگی، فنیوحرفهای و کمکتحصیلی که به آنها ارائه میدهیم به خاطر این است که مانع وارد شدن آسیب اجتماعی بر آنها و خانوادههایشان شویم.
معاون اداره کل بهزیستی خوزستان گفت: همکاران ما در مراکز آموزشی با خانوادههای این کودکان ارتباط مستقیم دارند و غیر از اینها در برخی موارد که نیاز به حل کردن ریشهای مشکل در بحث تعمیر و تامین مسکن و یا یک وسیله بهخصوص و همچنین درمان باشد کمکهایی در حد توان سازمان به آنها ارائه میشود.
اهواز، دومین شهر حاشیهنشین کشور
عباسی در رابطه با ریشه اصلی این معضل، عنوان کرد: یک واقعیتی وجود دارد که نباید از آن غافل شد و آن این است که اهواز، دومین شهر حاشیهنشین کشور است و بالغ بر 97درصد کودکان کار از مناطق حاشیه به سطح شهر میآیند؛ تا زمانی که یک کمربند دور شهر کشیده نشود که یک محدوده مشخص ایجاد و مانع گسترش حاشیهنشینی شود و این اقدامات که وظیفه دستگاههای دیگر است انجام نشود، هر تلاشی که سازمان بهزیستی در راستای کاهش کودکان کار در سطح شهر اهواز انجام دهد موفق نخواهد بود چرا که خانوادههایی که در مناطق حاشیهنشین ساکن میشوند معمولا از نظر اقتصادی فقیر و نیازمند و از کمترین امکانات نیز محروم هستند.
وی افزود: در مناطق حاشیه آن خدمات فرهنگی، اجتماعی، عمرانی و رفاهی که باید انجام شود یا بهطور کلی انجام نمیشود و یا در سطح بسیار پایینی قرار دارد و این معضل در یک جایی باید بسته و محدوده مشخص شود، لذا اگر جلوی حاشیهنشینی گرفته نشود نه تنها کودکان کار بلکه مابقی آسیبهای اجتماعی مانند اعتیاد، سرقت، آسیبهای مختص زنان و ... نیز قاعدتا شیوع پیدا خواهد کرد.