به گزارش تابناک اصفهان، فصل تدوین بودجه برای اصفهان هیچگاه خوشیمن نبوده. اصفهانیها در سالهای اخیر با کملطفیهای شدیدی از سوی دولتمردان روبهرو شدهاند و هیچگاه آنگونه که شایسته بوده، بودجه و اعتبارات موردنیاز خود را دریافت نکردهاند. این بیمهریها از دولتهای نهم و دهم آغاز شد. زمانی که دولتمردان «اصفهانستیزی» را پیشه خودساخته بودند و با نگاه «برخورداری» که به اصفهان داشتند، رأی به کاهش بودجههای اختصاصیافته به این استان دادند. امسال هم خبرهای خوبی از بودجه اختصاصیافته برای اصفهان به گوش نمیرسد. آنگونه که نماینده مردم فریدونشهر، فریدن و چادگان در مجلس خبر داده، بودجه سال آینده اصفهان هم همانند سالهای پیش سهم ناچیزی است و نمیتوان امیدوار بود این اعتبارات بتواند مرهمی بر زخمهای این استان بهظاهر برخوردار باشد. محمدعلی اسفنانی هم مانند بسیاری دیگر از کارشناسان، دلیل کاهش اعتبارات استان اصفهان را نگاه برخوردار دولتمردان به این استان میداند. به گفته او، «سهم اصفهان در بودجه 95 با وجود درآمد مالیاتی بالای استان، بسیار پایین است.» آنگونه که این نماینده مجلس میگوید، ما در استانی قرار داریم که از دیدگاه دولتی برخوردار به شمار میرود و امکاناتی که به شهرستانهای محروم استان تعلق میگیرد، هفتتا هشت برابر کمتر از استانهای محروم دیگر است. او اینگونه استدلال میکند که استان اصفهان مجاور دو استان چهارمحال و بختیاری و لرستان قرار دارد که هر دو جزو استانهای کمتر توسعهیافته محسوب میشوند، اما اعتبارات آنها بیشتر از اصفهان است؛ چنانچه نگاه به استان اصفهان از دید برخورداری نباشد بدون شک بودجه بیشتری به اصفهان تعلق خواهد گرفت. این صحبتهای نماینده مردم فریدن، فریدونشهر و چادگان در مجلس نشان میدهد که قرار است اصفهان بازهم در فصل بودجهبندی مورد کملطفی قرار گیرد و مردم این استان، بار محرومیت استانهای دیگر را به دوش بکشند.
بیعدالتیها در تقسیم اعتبارات استانی در حق اصفهان ازآنجا آغاز شد که مسئولان استانی در دولتهای پیشین، چهرهای برخوردار از این استان به نمایش گذاشتند. اصرار به «ارائه آمارهای افزایشی» و «انجام اقدامات نمایشی» در راستای تثبیت چهره اصفهان سبب شد تا بسیاری از مسئولان دولتی، فقط چهارباغ و پروژههای بزرگ را به چشم ببینند و به مناطق محروم این استان توجه کمتری داشته باشند. این اقدامات، همان زمان هم با انتقاد صریح برخی نمایندگان مجلس و کارشناسان روبهرو شد. تا جایی که ناصر موسوی لارگانی، نماینده مردم فلاورجان در مجلس نسبت به این رویکرد هشدار صریح ارائه کرد. او دقیقاً یک سال پیش، تقصیر برخوردار دانستن اصفهان را بر گردن مسئولان استانی انداخت: «بخشی از تقصیر برخوردار دانستن اصفهان در ذهن مقامات کشوری، بر عهده مسئولان استانی است که مستقیماً آنها را بهجای نقاط محروم شهر از فرودگاه به هتل عباسی میبرند؛ زمانی که مسئولان به استان اصفهان دعوت میشوند آنها را مستقیم از فرودگاه به هتل عباسی و نقاط دیدنی و بهرهمند شهر میبریم و بدین شکل از دیدگاه آنها اصفهان در چهارباغ عباسی و زایندهرود خلاصهشده؛ درحالیکه این استان و خود شهر اصفهان دارای نقاط محروم زیادی است.» او درنهایت درخواستی از مسئولان استانی مطرح کرد و گفت: «از مسئولان استان میخواهم که مسئولان کشوری، وزیران و معاونان دستگاههای اجرایی را به بازدید محلاتی همچون هفتون، زینبیه و بافت فرسوده نقاط محروم مرکز شهر اصفهان ببرند تا دیدگاه غلط مسئولان دراینباره در عمل و نه در شعار تصحیح شود.» به گفته او، «اگر واقعیت محرومیتهای اصفهان به مسئولان شناسانده شده و برچسب برخورداری را از پیشانینوشت اصفهان بردارند، با اختصاص بودجه مناسب به استان که با مالیات استان همخوانی داشته باشد، بسیاری از مشکلات بهویژه در نقاط محروم اصفهان مانند فلاورجان و فریدونشهر و دیگر نقاط بسیار محروم استان که برخی هنوز مرکز درمانی نیز ندارند، رفع میشود.»
هشدارهای نمایندگان مجلس و کارشناسان در نهایت بهجایی نرسید. بودجه سال 94 اصفهان هم بهمانند سالهای پیش از آن بسته شد و اصفهان فقط 43 میلیارد تومان اعتبار استانی دریافت کرد. این در حالی بود که استان فارس 45 میلیارد تومان و استان خراسان رضوی 50 میلیارد تومان بودجه گرفته بودند. در کنار آن، استان سیستان و بلوچستان 35 میلیارد تومان، استان آذربایجان شرقی 38 میلیارد تومان و استان خوزستان 43 میلیارد تومان اعتبار استانی دریافت کردند که در مقایسه با اصفهان، رقمهای بالایی به شمار میرود؛ چه آنکه اصفهان به لحاظ وسعت، عملکرد و شرایط موجود در کشور، جایگاه بسیار بالاتری نسبت به استانهای دیگر دارد.
همزمان که سالانه سهم اصفهان از بودجه دریافتی کاهش مییابد، سهم پرداخت مالیات مردم اصفهان بالاتر میرود. اصفهانیها در سال 93 حدود 3500 میلیارد تومان مالیات پرداختند. البته این مالیات کمی بیش از چهار هزار میلیارد تومان در نظر گرفتهشده بود که درنهایت 500 میلیارد تومان آن کاهش یافت. امسال نیز وضعیت اصفهان بهتر نبود و میزان مالیات پرداختی با 1300 میلیارد تومان افزایش به رقمی معادل 6500 میلیارد تومان رسید. موضوعی که باز هم اعتراض اصفهانیها را به دنبال داشت اما درنهایت کاهشی نداشت. بااینوجود، به نظر میرسد با افزایش سالانه میزان مالیات اصفهانیها، مالیات سال آینده اصفهان به رقمی معادل هشت هزار میلیارد تومان برسد. رقمی که شاید تأمین آن در شرایط رکود اقتصادی، کمی سخت باشد و اصفهانیها را با مشکل جدی روبهرو کند. همین عامل سبب شده تا اصفهان بهعنوان دومین استان پرداختکننده مالیات پس از تهران جای بگیرد اما به لحاظ اعتبارات دریافتی در رتبههای پایانی جدول قرار داشته باشد. این در حالی است که بسیاری تأکیددارند حداقل 50 درصد از مالیات پرداختی اصفهان باید به اصفهان بازگردد اما تاکنون این اتفاق رخ نداده و اصفهانیها همچنان دست به دامان دولت برای دریافت اعتبارات بیشتر بهمنظور تکمیل طرحهای نیمهتمام خود هستند.
تناسب اعتبارات دریافتی و مالیاتهای پرداختی استان اصفهان شرایطی را ایجاد کرده تا اصفهانیها انگیزههای خود برای انجام فعالیتهای توسعهای را از دست بدهند. این، رخداد تلخی است که مسئولان استانی و کشوری به آن بیتوجه هستند و راهکاری نیز برای آن پیشبینی نکردهاند. آنگونه که نماینده مردم اصفهان در مجلس میگوید، «اصفهان توانمندیهای زیادی دارد اما بخشهایی در اصفهان وجود دارد که از قسمتهایی از استان سیستان بلوچستان محرومتر است.» بر اساس همین گفته، اگر اصفهانیها به دنبال آن هستند تا چهره محرومیت را از استان خود بزدایند، اکنون بهترین فرصت رایزنی و مذاکره با دولتمردان است تا سهم بودجههای دریافتی سال 95 را افزایش و سهم مالیاتهای پرداختی را نیز کاهش دهند.
یادداشت: سعید ابوالقاسمی