علی اکبر نظری
حقوق شهروندی یکی از مقوله های نوظهور
در جوامع بشری بوده و از اهمیت خاصی برخوردار است در کشور ما این مفهوم ، نوظهور
است و برای اولین بار در فرهنگ لغات
فارسی در سال 1373 این واژه چنین تعریف شد:
شهروند
کسی است که اهل یک کشور و شهر باشد و از حقوق متعلق به آن برخوردار باشد که شامل
حقوق گوناگونی برای شهروندان می شود.
روشن است که در قانون
اساسی به عنوان مهمترین مبنای نظام حقوقی به تامین نیازها و خواسته های مردم توجه
شده و مفهوم رایج تابعیت سرزمین را به رسمیت شناخته است .
به عبارت دیگر قانون اساسی گام موثری
در فرایند حاکمیت قانون ، تضمین آزادی ها و برخورداری از امکانات و تحقق شهروندی
برداشته است .
ازمهمترین دلایل شکل گرفتن نهاد مدنی
- حاکمیتی شوراها مطابق با اصول قانون اساسی و حتی با توجه به تجربیات جهانی ،
تحقق حقوق شهروندی و رفع نارسایی ها در این خصوص است وبر اساس اصل های هفتم و فصل
هفتم قانون اساسی شوراها لازم است در اداره امور محل ، روستا ،شهر، بخش ،شهرستان و
استان ، اول آنکه مشارکت مردم را جلب نمایند، دوم از تبعیض جلوگیری کرده , سوم به
عنوان نمایندگان مردم از حقوق همه گروه ها و افراد صیانت نمایند، چهارم به عنوان
نماینده مردم بر وضع مقررات محلی بپردازند و پنجم بر اجرای امور نظارت اثر بخش
داشته باشند. یکی دیگر از ماموریت های شوراها انتخاب
مدیران محلی و تصویب برنامه و بودجه آنها است .
بعلاوه آنکه اعضا ی شوراها مکلف هستند
با شناخت از نارسایی ها و ضعف های شهر ، روستا ، بخش ، شهرستان و استان طرح ها و
لوایحی را جهت رفع این نارسایی ها تدوین و به دولت و مجلس شورای اسلامی ارسال
کنند. ، بر اساس قانون این نهاد در آموزش و بسترسازی فرهنگی و اطلاع رسانی
شهروندان در خصوص احترام به قانون ، احترام به حقوق دیگران "چه فردی و چه
اجتماعی و حتی حقوق مکانی "نیز وظیفه دارند، چون شوراها از پایین ترین لایه
اجتماعی مدنی زایش پیدا می کنند.
لذا در پیشبرد امور مربوط به شهروندان و رفع
چالش های فرا روی آنها توانمند هستند ، نکته کلیدی این است که قانون گذار به دلیل
اهمیت جایگاه مردم در اداره امور محل که به نوعی همان تحقق حقوق شهروندی است این
همه به جایگاه شوراها توجه کرده است وبا تحقق اصول قانونی عملا حقوق شهروندی درسطح
فضایی جغرافیایی کشور به شرایط مطلوبی پیگیری شده است ولی تا تحقق کامل آن نیاز به
برنامه ریزی و سیاست گذاری بیشتر نیاز است
.
دریک
نگاه تعریف بسیط تر، شوراها موظف به حفظ چهار چوبی هستند که معرف شاخص های زیر
باشد:
الف-
حفاظت از منافع فردی رای دهندگان (شهروندان)
ب-
حفاظت از منافع ملی
ج-
مقدم نمودن منافع عمومی بر منافع محلی و خصوصی
د-
آمره بودن حقوق و قواعد حقوق شهروندی
همچنین شوراها می بایست این اصل را که
مردم (شهروندان) حق نظارت بر امور را دارند در نظر بگیرند که در قانون شوراها این
اصل قابل بررسی است. مشورت و شورا به
عنوان يک پديده اجتماعي
به اندازه تاريخ بشري
قدمت دارد
اين
پديده در جامعه ايراني از ابعاد و
سطوح متفاوتي برخوردار است .
براي
بررسي جايگاه شوراها در فرهنگ
ايراني بايد سطوح تصميم گيري و فعاليت هاي موجود در جامعه ايراني را مدنظر قرار
داد.
بنا بر اين شورا و مشورت در جامعه
ايراني پديده اي تازه و نو ظهور نيست , اما مفهوم شورا به
عنوان يک نهاد اجرايي منتخب مردم , از پي آمدهاي جامعه نوين و مدرن پس از انقلاب
صنعتي است . در جامعه ايراني نهادهاي
اقتصادي و اجتماعي داراي سابقه مشارکتي هزاران ساله است.
در این خصوص سراغ رییس شورای اسلامی
شهر همدان رفتیم تا از برنامه ها واهداف پیش روی شورا مطلع شویم.
لطفا جهت آشنایی بیشتر مخاطبان تابناک
همدان مختصری از بیوگرافی خود بفرمایید:
با عرض سلام خدمت شما و خوانندگان محترم روزنامه نسل فردا ،بنده
علی اکبر نظری متولد 1338 دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد در رشته تاریخ و تمدن ملل
هستم بیش از 30 سال در سپاه خدمت کرده ام قسمتی از عمر خود را در جبهه های حق علیه
باطل گذرانده ام که در یک مقطعی نیز مجروح شدم و در سطح شهر نیز مسئولیت های
مختلفی داشتم در انتخابات دور دوم شورا ها شرکت کردم و با اخذ آرای لازمه وارد
عرصه خدمت در شورای اسلامی شهر همدان شدم و متاسفانه یک آسیب جدی که در امر
انتخابات وجود دارد بحث راند خواری و باند بازی ها ست که الحمد الله از این مقوله
ها فاصله داشته ام و در دور چهارم انتخابات شوراها بدون اینکه ستادی داشته
باشم با کمترین هزینه توانستم به شورا راه
پیدا کنم که عنایت پروردگار و لطف و محبت شهروندان همدان شامل حال ما شد تا
بتوانیم در این عرصه به شهر و شهروندان خدمت رسانی کنیم .
شما به عنوان رییس شورای شهر
همدان چه برنامه های دارید؟
شورا معمولا خط مشی ها یی را برای
شهرداری ها ترسیم می کند و شهرداری ها نیز با پیروی از این سیاستها و برنامه ریزی
ها به مسایل شهری رسیدگی می کنند و این
برنامه ها در قالب طرح و پروژه در صحن شورا مطرح و پس از تایید به شهرداری ها
ابلاغ می گردد و نتیجه از سوی شورا پیگیری می شود .
ما در سال جاری پروژه های سنگینی را به
شهرداری ابلاغ کردیم که از مهمترین این پروژه ها تقاطع بلوار آیت الله نجفی است که
فاز اول آن در دست افتتاح و بهره برداری است و همچنین پل زیر گذر میدان بعثت که در
دست اقدام است و تفاهم نامه ای نیز برای ایجاد تقاطع در میدان چراغ قرمز منعقد شده
که به زودی کلنگ زنی خواهد شد.
پل شهرک فرهنگیان و یا راه اندازی پارک ملل و
همچنین اصلاح ساختاری ورودی های شهر خصوصا مسیر ورودی تهران به همدان را دست اقدام
داریم در بحث احداث پارک ملل در حال حاضر 25 هکتار فضا برای این پارک در نظر گرفته
شده که شامل مجموعه تجاری تفریحی و فضای سبز هست که برای استراحت مسافرین در
ابتدای ورودی شهر کلنگ زنی شده و هدف ما بیشتر تمرکز زدایی است که بنا به فرموده
مقام معظم رهبری شهرها نباید قسمت شمال و جنوب داشته باشند و باید از یک توازن
برخوردار باشند . بنابر این ما نیز سعی داریم
در همه نقاط شهر امکانات ارائه دهیم. تا شهر همدان از لحاظ امکانات و ارائه
خدمات انشاالله از یک توازن مناسبی برخوردار شود و همچنین در بحث سرمایه گذاری در
دوره چهارم شوراها کمیسیونی را ایجاد کردیم به نام کمسیون سرمایه گذاری که طرحهای
متفاوت مثل احداث هتل ها در جهت رفاه حال
مسافرین و غیره را در این کمیسیون طرح می کنیم و از متخصصین خوبی بهرمند هستیم و
این متخصصین در سطح شهر ضرورت ها را بررسی و کارشناسی می کنند و پس از پژوهش و مطالعه طرح را اجرایی می کنیم .از دیگر
بر نامه ها می توانیم به احداث پار کینگ
های طبقاتی در مناطق مختلف شهری اشاره کنیم و یکی از مهمترین برنامه های شورا در
دوره چهارم بررسی ترافیک شهری و همچنین
شناسایی نقاط حادثه خیز در سطح شهر می باشد وبا بهره گیری از نظرات
کارشناسان نتایج مطلوبی خواهیم گرفت .
در بحث اجتماعی و فرهنگی نیز وارد عرصه شده
ایم کانون هایی را در مناطق مختلف شهر پیش بینی کردیم خانه های فرهنگ را نیز پیگیر
هستیم که ملاک ما بیشتر در ابعاد نرم افزاری است که در این خانه های فرهنگ آموزش
شهروندی را دنبال می کنیم ولازم است که بیشتر در مقوله شهروندی وارد شویم و برنامه
های زیادی از طریق معاونت فرهنگی شهرداری برای قشر آسیب پذیر شهر پیگیری می شود .
جناب آقای نظری در بحث حاشیه نشینی با
تراکم جمعیتی مواجه هستیم شما علاوه بر امکانات موجود چه امکاناتی را در نظر گرفته
اید؟
حاشیه نشینی چندین بعد دارد که یک بعد
فرهنگی را طلب می کند که همت همه را می طلبد و شهرداری باید توان مضاعفی در این
زمینه داشته باشد .
در شورای دور چهارم در نظر داریم فرهنگ اطلاع رسانی داشته
باشیم برای ایجاد سکونت گاه ها در حاشیه شهر که طبق طرح تفصیلی باید گسترش یابد و
متاسفانه قشر آسیب پذیر شناختی درباره طرح تفضیلی ندارند و افراد سود جو در این
نواحی خرید و فروش انجام می دهند و افراد عادی بدون تحقیق ساخت و ساز انجام می
دهند. و در این زمان پلیس ساختمان وارد عمل شده و ناراحتی ها یی را برای شهروندان
در پی دارد و در این جا خلایی وجود دارد که همان اطلاع رسانی برای عموم است که
باید نقش رسانه ها در این امر پررنگ تر
شود و مردم باید قبل از هر خرید و فروشی و یا ساخت و سازی از شهرداری ها استعلام
کنند که در آینده دچار مشکل نشوند.
در حال حاضر 150 هزار نفر در حاشیه شهر
همدان زندگی می کنند که
مدیران ارشد استان بیشتر باید به این مساله بپردازند برخی از مدیران برای
حل مشکلات ، مقطعی برخورد می کنند نه تنها مشکل اصلی حل نمی شود بلکه این مشکل
سالها بعد بیشتر دیده می شود .مجلس ما هم باید بیشتر به مقوله حاشیه نشینی توجه
نماید مدیریت واحد شهری وهم وزارت کشور و
دیگر ارگان ها باید بیشتر نشست داشته باشند و بیشتر درباره معضلات شهری و حاشیه نشینی
غور و تعمق داشته باشند. و همه ما باید راه کارهای بیشتری را برای دسترسی به مسکن
ارزان قیمت داشته باشیم و در حال حاضر به توجه به محدودیتها و تورم و غیره باید
تهدیدها را به فرصت تبدیل کنیم تا بتوانیم حاشیه نشینی را مدیریت کنیم و خوشبختانه
شهر همدان در بحث توانمند سازی حاشیه های شهر پیشتاز است وبا توجه به بیانات مقام
معظم رهبری که فرمودند در شهرها ستاد توانمند سازی باید شکل گرفته شود باید هر کسی
سهم خود را در بحث توانمند سازی ارائه دهد و توان مضاعفی را می طلبد و همچنین در
بحث تجمیع باید راه و شهر سازی وارد شود با مردم تعامل بیشتری داشته باشد.
ما در حال حاضر در احیا بافت فرسوده شهر و محلات
قدیمی وارد شده ایم و یکی از محلات قدیمی به نام( کلپپا) را احیا کردیم
بازارچه های متعددی در مناطق مختلف شهر
پیش بینی شده جهت تمرکز زدایی از مرکز شهر و کاهش ترافیک و به زودی ناوگان BRTدر
همدان راه اندازی خواهد شد خودروهای آن خریداری شده که نقش موثری در کاهش ترافیک
در سطح شهر خواهد داشت.
سخن آخر:
بزرگترین دغدغه در همدان بحث مناطق
حاشیه است و سیاست گزاران دولت باید نگرش
دقیق تری نسبت به حاشیه نشینی داشته باشد.
نباید فرصتها را نادیده بگیریم و از
دیگر دغدغه ها بحث فرهنگی است و ما مشکل فرهنگی در همدان داریم متولیان فرهنگی باید در زمینه های مختلف
کارشناسانه عمل کنند و از افرادی که در زمینه های نرم افزاری و غیره تخصص دارند
باید کمک بگیریم از جامعه شناسان و روانشناسان و کسانی که سبقه فرهنگی دارند باید
در راستای اعتلای فرهنگی همکاری داشته باشند و برای حیات شهری تلاش بیشتری شود و
مشکلات فرهنگی نیز مرتفع گردد. و خواسته ما شهری آباد و آسایش بیشتر برای شهروندان
است .
در پایان آرزوی توفیق برای ملت شریف ایران و
آرزوی موفقیت و سلامتی برای شما دست اندرکاران تابناک همدان را دارم .
منبع: تابناک
