به گزارش تابناک : به دنبال ۸ سال سخت اقتصادی ایران در دوره دولت‌های نهم و دهم و پس از ۴ سال سخت دولت یازدهم برای ولی‌الله سیف و بانک مرکزی تحت مدیریتش در جبران بخشی از میراث شوم اقتصادی دولت پیشین، اقتصاد ایران این روزها با شرایط با ثبات‌تری مواجه است. نرخ رشد مثبت، تورم تک رقمی و ثبات نسبی نرخ ارز بخشی از نتایج عملکرد اقتصادی دولت یازدهم بوده‌اند. با این حال بانک مرکزی دولت دوازدهم نیز چالش‌ها و ماموریت‌های ویژه‌ای پیش روی خود می‌بیند. مساله موسسات مالی بدون مجوز و یا ورشکسته، مشکلات بانک‌ها، مقابله با فساد و تخلفات در حوزه بانک‌ها و حفظ و بهبود نرخ تورم بخشی از این موارد هستند. در این میان مواردی مثل یکسان‌سازی نرخ ارز، افزایش امنیت امور بانکی و طرح‌های تسهیلاتی برای اثرگذاری در قدرت خرید و عبور از رکود نیز از ماموریت‌هایی هستند که در روزهای گذشته بانک مرکزی در این زمینه‌ها سه مهره خود را در زمین شطرنج اقتصاد ایران حرکت داده است.
چک‌های بی‌محل در دام «صیاد»
آمارهای منتشره بانک مرکزی از روند رو به رشد چک‌های برگشتی طی سال‌های اخیر حکایت دارد؛ به طوری‌که در تیرماه امسال حدود ۹.۳ میلیون فقره چک مبادله شده که از این تعداد ۷٫۸ میلیون وصول و تا ۱٫۵ میلیون فقره برگشت خورده است که عمده دلایل برگشتی آن به کسری موجودی در حساب‌ها برمی‌گردد. طی چند سال گذشته اقداماتی برای جلوگیری از افزایش چک‌های برگشتی در دستورکار قرار گرفت که اهم آن راه‌اندازی سامانه صیاد است که از سال ۱۳۹۴ به‌طور جدی‌تری پیگیری شد. صیاد، سامانه یکپارچه‌سازی چک محسوب شده و بر اعتبارسنجی یکپارچه، کنترل دقیق اهلیت متقاضی دسته چک پیش از صدور و استعلام وضعیت عملکرد صادرکننده به‌طور ویژه‌ای توجه دارد. چک‌های صیاد روز سه‌شنبه در حاشیه جلسه شورای پول و اعتبار این سامانه رونمایی شد. با عملیاتی شدن رسمی سامانه صیاد از این پس صاحبان دسته چک می‌توانند با مراجعه حضوری و غیرحضوری دسته چک‌های خود را تعویض کرده و آن را به «صیاد» تبدیل کنند. از روز گذشته صاحبان دسته چک می‌توانند ضمن مراجعه حضوری از طریق اینترنت بانک خود نیز نسبت به تعویض دسته چک‌ها اقدام کنند و با تبدیل آن به چک‌های صیادی با اطمینانی بیش از گذشته از این ابزار مهم پرداخت استفاده کنند. با این حال چک‌هایی که درحال حاضر وجود دارند تا اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ مهلت استفاده داشته و از آن پس باید تمامی آنها تغییر کرده و به‌طور یکپارچه صیادی شود. با اصلاحی که در فرآیند صدور کارسازی چک در سامانه صیاد طی شده امکان استعلام وضعیت صادرکننده برای گیرنده در هنگام معامله و پذیرش آن از سامانه متمرکز فراهم می‌شود که امتیاز ویژه‌ای برای دریافت کننده چک به شمار خواهد رفت. این در شرایطی است که سامانه صیاد به صورت ۲۴ ساعته از طریق سامانه پیامکی به درخواست‌های استعلامی دریافت کنندگان چک پاسخ می‌دهد که البته شماره این پیامک از سوی بانک مرکزی اعلام می‌شود.
چک‌های صیادی برخلاف گذشته که هر بانکی دسته چک مربوط به خود را داشت به‌طور یک دست بوده و با رنگ گلبهی و ابعاد یکسان است. این درحالی است که چک‌های مورد استفاده در شبکه بانکی درحال حاضر تعداد مختلفی داشته و در طرح‌ها و رنگ‌ها و اندازه‌های متفاوتی توسط مشتریان بانک‌ها استفاده می‌شود، اما صیاد با هدف یکپارچه‌سازی و استانداردسازی چک‌ها طراحی شده و به عبارتی هویت بخشی به چک به عنوان یک اوراق بهادار خواهد بود. در صیاد علاوه بر یکسان‌سازی طرح ظاهری چک‌ها ویژگی‌های امنیتی به‌طور خاص مورد توجه است. برای چک‌های صیادی سه سطح ویژگی امنیتی تعریف شده است. در سطح اول سری و سریال‌های چک به صورت برجسته چاپ شده که با لمس قابل تشخیص است. در سطح دوم ویژگی‌های امنیتی نگاه کردنی مانند واترمارک و طرح مخفی در برگه چک وجود دارد که این دو سطح به راحتی توسط عموم مردم قابل تشخیص است. در سطح سوم نیز ویژگی‌های امنیتی حرفه‌ای به چک‌ها افزوده شده که قابل تشخیص توسط ابزارها است و برای بانکداران و اشخاصی که استفاده مستمر و مکرری از چک‌ها دارند قابل استفاده است. با این که حتی با ورود دسته چک‌های صیادی ضوابط و قوانین مربوط به دسته چک تغییری نخواهد کرد، اما مهم اینجاست که این چک‌ها استانداردسازی شده و نسبت به چک‌های قبلی از مولفه‌های امنیتی بالاتری برخوردار هستند.
گرانی نرخ رسمی ۲۷ ارز در مرکز مبادلات ارزی
به نظر می‌رسد بانک مرکزی در مسیر یکسان سازی نرخ ارز حرکتی آهسته و پیوسته را در پیش گرفته است. این نکته‌ای است که ولی‌الله سیف، رئیس بانک مرکزی در حاشیه جلسه روز سه‌شنبه شورای پول و اعتبار به آن اشاره کرد. تلاش برای ثبات نرخ ارز در بازار ارز و افزایش گام به گام نرخ ارز مبادله‌ای درنهایت منجر به نزدیک شدن این دو نرخ و یکی شدن آن می‌شود. این درحالی است که بانک مرکزی در این مسیر اخیرا به حرکت‌هایی نظیر حذف ارز مسافرتی نیز دست زده است. دیروز نیز بانک مرکزی نرخ رسمی ۲۷ ارز موجود در مرکز مبادلات ارزی را افزایش داد. بانک مرکزی همه روزه نرخ رسمی ۳۹ ارز موجود در مرکز مبادلات ارزی را اعلام می‌کند که براین اساس روز چهارشنبه ۲۹ شهریورماه نرخ رسمی ۲۷ ارز با افزایش و ۸ ارز با کاهش همراه بوده است. همچنین بانک مرکزی دیروز نرخ رسمی چهار ارز شامل لیر ترکیه، روبل روسیه، روپیه سریلانکا و افغانی افغانستان را نسبت به روز گذشته ثابت نگه داشته است. به این ترتیب نرخ رسمی دلار آمریکا دیروز ۳۳ هزار و ۵۳۰ ریال و یورو ۴۰ هزار و ۲۶۶ ریال است.
طرح کارت اعتباری بانک مرکزی جایگزین طرح وزارت صمت
وزارت صنعت، معدن و تجارت اخیرا پیشنهاد جدیدی را به منظور اجرای طرح کارت اعتباری خرید کالای ایرانی در سال ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ به بانک مرکزی ارائه کرده بود که در ابتدای مردادماه سال‌جاری به تایید و اصلاح سازمان برنامه و بودجه رسیده بود. در این طرح قرار بود تهیه دو میلیون کارت اعتباری خرید کالای ایرانی در دستورکار قرار گیرد و میزان اعتبار هر کارت به‌طور متوسط برابر پنج میلیون تومان لحاظ شده تا درمجموع طرح مذکور به میزان ۱۰ هزار میلیارد تومان و در صورت توافق نهایی بانک مرکزی اجرایی شود. با این حال به تازگی بانک مرکزی در جلسه‌ای با مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرده که تهیه طرح جدیدی را جهت اجرای کارت اعتباری خرید کالای ایرانی در دستورکار قرار داده که در کمیسیون اعتبارات بانک مرکزی در انتظار تصویب است و پس از آن به وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز ارائه خواهد شد تا در صورت توافق نهایی دو دستگاه به سازمان برنامه و بودجه ارسال شود و با تصویب این سازمان جهت اجرا به ابلاغ درآید. این طرح هم اکنون در کمیسیون اعتبارات بانک مرکزی در انتظار تصویب است. براساس مصوبه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی اجرای طرح جدید کارت اعتباری خرید کالای ایرانی توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت و بانک مرکزی در سال‌جاری جزو وظایف این دو دستگاه تعریف شده که باید پس از تهیه طرح مذکور هرچه سریع‌تر آن را به تصویب سازمان برنامه و بودجه جهت اجرا و ابلاغ برسانند.
منبع : بانک برتر