قضاوتی بر وضعیت همه وعده‌های مهم دولت یازدهم*
کد خبر: ۳۲۲۸۷۶
تاریخ انتشار: ۱۳ آبان ۱۳۹۵ - ۱۰:۱۳ 03 November 2016
با سپری شدن هفته اول شهریور ماه سال جاری، چهارمین هفته دولت برای دولت یازدهم نیز به پایان رسید و دولتمردان تمام تلاش خود را برای افتتاح و نهایی کردن برخی وعده‌ها و پروژه‌های مهم  به عمل آوردند. در این بین بر اساس مثل معروف «هیچ بقالی نمی گوید ماست من ترش است» نمی‌توان از دولتمردان انتظار داشت تا نسبت به عملی شدن همه وعده‌های داده شده در هنگام انتخابات به صورت صریح سخن بگویند.
 
به عبارتی اگر پس از گذشت 4 هفته دولت در 4 سال گذشته پای صحبت دولتمردان کشور بنشینیم، بر اساس مثل ذکر شده در بند بالا تمام مطالبی که شنیده خواهد شد جملگی مواردی خواهند بود که محاسن و وعده‌های عملیاتی را مورد تأکید قرار می‌دهد و در برابر وعده‌های عملیاتی نشده نیز عذرها و بهانه‌هایی شنیده خواهد شد که بعضاً وارد و بعضاً ناوارد خواهند بود.
 
بر این اساس «تابناک» بر آن شد تا در گزارش حاضر بدون داشتن نگاه جانب‌دارانه قالب وعده‌های انتخاباتی و تبلیغاتی «حسن روحانی» رئیس‌جمهور کشور در هنگام برگزاری رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری را در بخش‌های مختلف همانند سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و... مورد بررسی قرار دهد و بر اساس واقعیت‌های کنونی جامعه میزان عملیاتی شدن این وعده‌ها را بسنجد.
 
الف- وعده‌های سیاسی
 
سیاست و متعلقات آن از جمله آزادی بیان، مشارکت سیاسی، فعالیت نهادهای سیاسی، گسترش احزاب، آزادی زندانیان سیاسی، بالا رفتن ظرفیت انتقاد مسئولین، سیاست بین‌الملل و مشکلات مرتبط با آن همانند تحریم‌ها از جمله مسائلی است که در میان افکار عمومی حساس و نگران جامعه به خوبی و به دقت پیگیری می‌شوند و از جذابیت بالایی برخوردار هستند. ازاین‌رو صحبت در این چارچوب و دادن وعده‌های متعدد در این قالب‌ها همواره برای نامزدهای انتخاباتی مهم است و تجربه نشان داده است وعده‌های این بخش نقش مهمی در تعیین نظر مردم برای دادن رأی ایفا می‌کند.
 
«حسن روحانی» رئیس جمهور فعلی کشور و یکی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری سال 92 در دوران رقابت‌های انتخاباتی خود و قالب مسائل سیاسی وعده‌هایی را مطرح و به افکار عمومی جامعه ارائه کرد که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌شود:
 
1- تقویت نحوه و کیفیت تعامل قوای سه‌گانه
 
تعامل میان سه قوه مجریه، مقننه و قضائیه را باید یکی از ضروری‌ترین اقدامات در مسیر بهبود کیفیت خدمات‌رسانی به مردم دانست. در این باره «حسن روحانی» معتقد است: سه قوه اعضای خانواده جمهوری اسلامی هستند و ازاین‌رو باید همگی در جهت تقویت مبانی دینی و منافع مردم با یکدلی تلاش کنند. در سه سال گذشته تعامل قوه مجریه با دو قوه دیگر اگرچه با فرازونشیب هایی همراه بود اما در مجموع یک ثبات و آرامش بر آن حاکم بود. جدا از تفاوت‌های سلیقه‌ای و مخالفت‌هایی که در مجلس نهم با دولت می‌شد، در مجلس دهم و هیئت‌رئیسه مجلس نهم نوعی همراهی مخفی با دولت دیده شد که در موضوع تصویب نهایی برجام در مجلس و در انتخاب مجدد «علی لاریجانی» به عنوان رئیس مجلس می‌توان این موضوع را به اثبات رساند. تعامل با قوه قضائیه نیز تا حدودی موفق بود و البته در این بین دفعاتی مشاهده شد که ریاست قوه قضائیه و مجریه در برابر برخی عملکردهای زیر مجموعه و موضع‌گیری‌ها لب به انتقاد گشودند.
 
2- احترام و پیروی از نظر و رأی رهبری به دلیل ارادت و آشنایی 45 ساله با مقام معظم رهبری
 
یکی از شعارهای مهم روحانی در کنار تلاش‌هایی که برای تصاحب سبد رأی جناح اصلاحات داشت، تأکید برداشتن ارادت به مقام معظم رهبری و استمرار سیاست‌ها و دغدغه‌های رهبری در دوران ریاست خود بر قوه مجریه بود.
 
در این باره می‌تواند گفت رهبری در بازه‌های زمانی مختلف از تلاش‌های دولت در زمینه‌های مختلف از حمله ایجاد آرامش روحی و روانی در جامعه، کنترل تورم، تثبیت قیمت ارز و اجرای طرح نظام سلامت قدردانی کردند و در سخنرانی‌های مختلف بر حمایت خود از دولت تأکید کردند.
 
با اینحال رهبری در برخی موارد از جمله داشتن برنامه اجرایی خوب برای دنبال کردن سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، مسئله پرداخت‌های نجومی و نحوه برخورد طرف‌های مقابل ایرانی در مذاکرات هسته‌ای انتقاداتی را متوجه دولت کردند. یکی از موضوعاتی که البته صریحاً به اختلاف‌نظر رئیس جمهور با رهبری تلقی شد و در ماه‌های اخیر با حواشی زیادی نیز همراه بود مخالفت او با رهبری در مورد کمیت و کیفیت آموزش زبان‌های خارجی بود.
 
3- استفاده از متخصصان در ساختارهای مختلف سیاسی
 
به‌کارگیری متخصصان در امور سیاسی و اداری کشور از آن دست وعده‌هایی بود که شاید مردم و افکار عمومی جامعه منظور رئیس‌جمهور را از طرح آن‌ها به‌خوبی متوجه نشدند. رئیس‌جمهور به گونه این شعار را روزهای رقابت‌های انتخاباتی به کار گرفت که گویا بنا دارد متخصصان و تحصیل‌کردگان دانشگاهی که از شایستگی و توانمندی علمی خوبی برخوردار هستند را در دولت خود و در سمت‌های مختلف به کار گیرد. اما خیلی زود مشخص شد که دولت از این وعده به دنبال بازگرداندن بازنشسته‌های مجرب و نه لزوماً متخصص بر سرکار است که این موضوع به‌وضوح در جامعه و ساختار دولت دیده می‌شود و فشار این اتفاق بر افزایش نرخ بیکاری در میان فارغ‌التحصیلان جوان دانشگاهی نیز بر کسی پوشیده نیست.
 
4- پیگیری مطالبات و خواسته‌های قانونی اقوام و اقلیت‌های مذهبی
 
در رابطه با این وعده روحانی توضیح اینکه: در بیانیه شماره 3 حسن روحانی در خصوص اقوام، ادیان و مذاهب منتشره به تاریخ نهم خردادماه سال 92 او در ده بند ازجمله بندهای زیر تعهدات خود را در قبال آنان به شرح زیر بیان کرد.
 
1- تدوین قوانین لازم برای اجرای کامل قانون اساسی به‌ویژه اصول 3و12و15و19و22و....در دولت تدبیر و امید به‌منظور رفع تبعیض.
2- مشارکت عمومی فارغ از زبان و مذهب در مدیریت‌های کلان کشور و اجرای اصل شایسته‌سالاری در همه سطوح سیاسی-اداری به‌گونه‌ای که تمامی شهروندان و هم‌میهنان در شرایط یکسان امکان مشارکت و تصدی در کلیه سطوح اداری را تا عضویت کابینه داشته باشند.
 
3- انتصاب نیروهای شایسته محلی در پست‌های مدیریتی مناطق مختلف کشور و حمایت تقویت و تفویض اختیار و واگذاری امور اجرایی محلی و منطقه‌ای به آنان در قالب سیاست‌های عمومی
 
4- تدریس زبان مادری ایرانیان (کردی، آذری، عربی و....) به‌طور رسمی در سطوح مدارس و دانشگاه‌ها در اجرای کامل اصل 15قانون اساسی
 
در مورد بند اول می‌توان گفت که این اصول قانون اساسی کلی بوده و اجرای آن‌ها به همان کیفیت سابق است. ولی در راستای بند دوم به‌درستی انتظار می‌رفت که نخبگان شایسته اقوام ازجمله کردها در کابینه حضور داشته باشند اما حتی در تعیین استاندارها هم هیچ فرد شایسته‌ای از کردها دیده نشدند. توجیه مسئولان دولت از جمله وزیر کشور برای عدم استفاده از کردها به عنوان استاندار در استان کردستان فقدان نیروی شایسته برای این کرسی اعلام شد.
 
در مورد تدریس زبان اقوام نیز باید گفت: تدریس زبان اقوام مستلزم اختصاص بودجه و امکانات لازم است که جز دریکی از شهرهای استان کردستان که کتاب آموزش زبان کردی تدوین و بین دانش آموزان توزیع شد، اقدامی برای تدریس و آموزش زبان مادری در سطح مدارس دیده نشد.
 
البته دولت یازدهم در ماه‌های اخیر و سال گذشته تلاش‌هایی را برای وارد کردن آموزش زبان کردی و ترکی به کد رشته‌های تحصیلی دانشگاه‌ها انجام داد که انتقادهای فراوانی به آن‌ها وارد است و به نظر می‌رسد بیشتر جنبه نمادین و تبلیغاتی دارد.
 
5- حل مشکل تحریم‌ها در میان مدت و خارج کردن پرونده هسته‌ای ایران از شورای امنیت

پرونده هسته ایران یکی از چالش‌برانگیزترین مسائل و دغدغه‌هایی بود که مردم ایران با نگرانی و جدیت اخبار مرتبط با آن را پیگیری می‌کردند. رئیس‌جمهور در گفت‌وگوی خبری خود در شبکه دو سیما هنگام برگزاری رقابت‌های انتخاباتی ضمن دفاع از عملکرد پیشین خود در رابطه با پرونده هسته‌ای ایران قول داد ضمن خارج کردن پرونده هسته‌ای ایران از شورای امنیت سازمان ملل، ماجرای لغو تحریم‌ها را در دستور کار قرار دهد که اگرچه موفق شد پرونده هسته‌ای ایران را از لیست تحریم‌های شورای امنیت خارج کند و همه تحریم‌های مرتبط با پرونده هسته‌ای ایران را لغو کند اما عملکرد طرف مقابل مذاکرات در اجرای لغو تحریم‌ها و همچنین باقی ماندن تحریم‌های دیگر همچنان از مطالبات برآورده نشده باقی‌مانده است.
 
6- تمرکززدایی و افزایش اختیارات استان‌ها
 
در دوره سه‌ساله گذشته ریاست حسن روحانی 11 استاندار از سمت خود عزل شدند و تعدادی از استانداران ازجمله «مقتدایی» استاندار سابق خوزستان و «زرگر پور» استاندار فعلی اصفهان از نداشتن اختیارات کافی در استان و مدیریت استانی ناراضی بوده و هستند. استاندار اصفهان معتقد است بسیاری از تصمیم‌ها و برنامه‌های استانی در تهران با مانع برخورد می‌کند و متوقف می‌شود. حال و با این حقایق می‌توان گفت دولت در این زمینه هنوز نتوانسته است آن‌گونه که بایدوشاید بحث تقویت اختیارات استانداری‌ها را عملی کند. البته ناگفته نماند دولت در حال حاضر با همکاری مجلس به‌صورت جدی موضوع تمرکززدایی را از تهران دنبال می‌کند.
 
7- دیگر وعده‌ها
 
بهبود رابطه ایران با کشورهای خارجی اتخاذ یک سیاست خارجی فعال، به همراه بردن کارآفرینان در سفرهای خارجی باهدف تشویق آن‌ها به‌جای همراه بردن خانواده و پایان دادن به بداخلاقی‌های سیاسی، افزایش تعامل با روحانیون و آزاد کردن همه زندانیان سیاسی از دیگر وعده‌های سیاسی روحانی در دوران رقابت‌های انتخاباتی بود که در مورد بهبود رابطه ایران با کشورهای خارجی، تشویق کارآفرینان با به همراه بردن آن‌ها در سفرهای خارجی، افزایش تعامل با روحانیون تا حدودی عملکرد دولت قابل‌قبول است. البته در رابطه با موضوع بهبود روابط خارجی با کشورهای همسایه ایران در حال حاضر با چالش‌های جدی مواجه است که نمونه آن افزایش تنش‌ها حاکمان عربستان سعودی است. آزادی همه زندانیان سیاسی یکی دیگر از وعده‌های «حسن روحانی» بود که دراین‌باره او نتوانست به‌صورت کامل و آن‌گونه که وعده داده بود عمل کند.

ب- وعده‌های اجتماعی فرهنگی
 
مسائل حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی اگرچه به میزان مسائل سیاسی در میان افکار عمومی جامعه از اهمیت برخوردار نیستند اما بسیاری از مشکلات و آسیب‌های متوجه جامعه ریشه در مشکلات موجود در این بخش دارد. پرداختن به مسائل این بخش‌ها و حل آسیب‌های برآمده از حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی قطعاً می‌تواند بسیاری از مشکلات و خطرهای متوجه جامعه را به حداقل برساند. از سوی دیگر نیز حضور بخش مهمی از نخبگان و مرجع‌های فکری و رفتاری جامعه در این بخش مسائل و موضوعات حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی را برای مردم جذاب و حساس کرده است.
 
«حسن روحانی» رئیس‌جمهور دولت یازدهم در انتخابات سال 92 ریاست جمهوری به‌خوبی به اهمیت و جذابیت مسائل فرهنگی و اجتماعی برای مردم و نقش مؤثر آن در افزایش سبد رأی واقف شد و در شعارهای انتخاباتی خود از طرح وعده‌های فرهنگی و اجتماعی غافل نشد. در ادامه به مهم‌ترین شعارهای مطرح‌شده توسط رئیس‌جمهور کنونی کشور در حوزه مسائل فرهنگی و اجتماعی اشاره می‌شود.
 
1- ایجاد فرصت یکسان و عدالت برای زنان و مردان ایرانی و فرق نگذاشتن بین زنان و مردان در بهره‌مندی از فرصت‌های اجتماعی
 
الهه کولایی عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران و نماینده اسبق مجلس دراین‌باره معتقد است: یکی از مهم‌ترین مطالبات از دولت روحانی که در شعارهای ایشان هم مطرح بود، ایجاد بستری در جهت دادن فرصت‌های برابر به زنان در عرصه‌های مختلف سیاسی، مدیریتی و... است. اگرچه همگان می‌دانند که تبعیض‌های گوناگون علیه زنان ریشه‌ای تاریخی و فرهنگی دارد اما نقش و تأثیر تصمیم‌گیرندگان و کارگزاران در این حوزه بسیار مهم است.
 
 از روحانی انتظار داشتیم در سطوح بالای تصمیم‌گیری و مدیریت، همکاران را موظف سازد تا از توانمندی‌ها، تخصص و شایستگی‌های زنان ایرانی بیشتر و مطلوب‌تر استفاده کند. زنانی که به لطف و برکت آرمان‌های انقلاب اسلامی در طول سال‌های گذشته فرصتی برایشان فراهم شد تا بتوانند استعدادهای انسانی و خدادادی خود را به منصه ظهور و به مرحله فعلیت برسانند تا از آن در جهت رفع نیازهای خود و جامعه بهره برند اما در ایران همانند سایر کشورهای خاورمیانه، کمتر شاهد ایجاد فرصت‌های برابر و مناسب در جهت استفاده از توانمندی‌های انسانی زنان در جامعه هستیم و باید بگویم که دکتر روحانی در این زمینه برخلاف وعده‌های انتخاباتی‌اش نتوانسته است عملکرد قابل قبولی ارائه دهد.
 
2- برطرف کردن مشکلات اقتصادی دانشجویان دکتری و کارشناسی ارشد، بازگرداندن دانشجویان دوره کارشناسی مهاجرت کننده به خارج و فعال کردن ارتباط بین دانشگاه و بخش‌های تولیدی
 
پیگیری مشکلات و دغدغه‌های دانشجویان و بها دادن به آن‌ها به‌گونه‌ای که دانشجویان مهاجرت کرده نیز ترغیب شوند تا به کشور بازگردند، اوج وعده‌هایی است که یک نامزد انتخاباتی می‌توانست  به دانشجویان بدهد. در 3 سال گذشته فضای سیاسی دانشگاه‌ها بازتر شد و آستانه تحمل مسئولان درباره انتقادهای دانشجویی افزایش یافت و بسیاری از دانشجویان ممنوع التحصیل به دانشگاه بازگشتند اما این همه خواسته‌های دانشجویان نیست. آن‌ها از رئیس‌جمهور فراهم کردن یک بستر رفاهی، صنفی و آموزشی مطلوب را در کنار تضمین استخدام یا به کارگیری در نهادهای اقتصادی و تولیدی می‌خواهند. حجم بالای فارغ‌التحصیلان جویای کار، عملکرد نامطلوب نهادهای دولتی در جذب و استخدام دانش‌آموختگان و... گویای وجود مشکلات فراوان در این بخش است.
 
3- دیگر وعده‌ها
 
تأسیس دفتر شکایات و نظرات مردم، واگذار کردن سینما به اهل آن و توجه به فرهنگ ایرانی اسلامی، رعایت حقوق شهروندی، عدم تبعیض میان اقوام در  بهره‌مندی از فرصت‌ها و احیای اصول مرتبط با حقوق شهروندی، ارتقای اخلاق جامعه با افزایش آگاهی در میان نسل جوان و نه افرایش مأموران ویژه، حذف سخت‌گیری‌ها در ممیزی کتاب و ایجاد تنوع در کتاب‌های مجوز دار، مشورت با مردم در همه کارها و پیگیری مشکل اعتیاد و طلاق و کاهش آمار این دو آسیب اجتماعی از دیگر وعده‌های رئیس‌جمهور به مردم بود که تا حدود قابل‌توجهی تلاش‌های دولت برای پیگیری آن‌ها مشاهده می‌شود.
 
ج- وعده‌های اقتصادی
 
مسائل حوزه اقتصاد را باید مهم‌ترین مسائل دارای اهمیت برای اکثریت مردم و افکار عمومی جامعه تلقی کرد. در جامعه کنونی ایران افراد بسیاری هستند که شاید چندان پیگیر مسائل سیاسی یا اجتماعی و فرهنگی نباشند اما کمتر کسی را می‌توان دید که نسبت به مسائل اقتصادی بی‌تفاوت باشد. در جامعه ایرانی بررسی‌ها هرچه از سمت طبقات مرفه و متمکن مالی به سمت طبقات ضعیف برود به‌خوبی مشاهده می‌شود که آنچه دراین‌بین بیشتر مورد تأکید است مسائل اقتصادی است. مسئله‌ای که «محمود احمدی‌نژاد» رئیس‌جمهور سابق به‌خوبی به آن توجه داشت و در شعار و عمل به مسائل و مشکلات اقتصادی قشر ضعیف توجه کرد. رئیس دولت یازدهم نیز از طرح وعده و شعارهای اقتصادی غافل نشد و در این رابطه تلاش فراوانی برای جلب اعتماد مردم در مورد بهبود شرایط اقتصادی جامعه انجام داد. وعده‌های اقتصادی «حسن روحانی» با توجه به مشکلات اقتصادی و نوسانات ارزی و پولی بخش ویژه‌ای از صحبت‌های او را در انتخابات تشکیل داد که در ادامه به مهم تین آن‌ها اشاره می‌شود:
 
1- افزایش فرصت‌های شغلی، جلوگیری از شرمنده شدن جوانان در برابر خانواده‌ها به دلیل بیکاری و پرهیز از ایجاد شغل با وام
 
برای تحلیل وضعیت این وعده به یک مثال بسنده می‌شود. در سال 1394 وزارت آموزش‌وپرورش بر اساس ماده 28 که به این وزارتخانه اجازه می‌دهد از میان دانش‌آموختگان دانشگاهی نیرو جذب کند این وزاتخانه اقدام به انتشار یک فراخوان استخدامی کرد. در این آزمون که هزینه ثبت نامی آن 50 هزارتومان بود بیش از 200 هزار نفر شرکت کردند و در نهایت قریب به 5هزار نفر به عنوان قبول شده معرفی شدند. این 5 هزار نفر نیز که همگی فارغ‌التحصیلان تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌های برتر کشور بودند به مدت یک سال و با تحمیل هزینه‌ای بالغ بر 10 میلیون تومان موظف به طی دوره آموزشی شدند. در شرایطی سال تحصیلی 96-95 در شرف آغاز است، هنوز تکلیف استخدام و به‌کارگیری این 5 هزار نفر نیز مشخص نیست. یک مرور سریع حجم زیاد متقاضی، تعداد پایین پذیرش، درآمدهای بالای دولت از این استخدامی و دردسرهای داوطلبان استخدامی کاملاً مشهود است.
 
2- افزایش ظرفیت بازدهی و توان کاری کارخانه‌های موجود از 20 درصد به 60 درصد
 
رئیس‌جمهور سه سال پیش و در خلال مبارزات انتخاباتی خود وعده دیگری هم داد. روحانی در آن زمان گفته بود که دولت متبوعش با رساندن ظرفیت کارخانه‌هایی که با ۲۰ درصد توان خود کار می‌کنند به ۶۰ درصد می‌تواند مشکل اشتغال‌زایی را حل کند. اما در سال‌های حضور دولت یازدهم در قوه مجریه نه تنها ظرفیت این کارخانه‌ها افزایش پیدا نکرد، بلکه بسیاری از کارخانه‌هایی که با ظرفیت کامل می‌کردند هم به دلیل رکود و کمبود تقاضا مجبور شدند با ۳۰ از ظرفیت خود کار کنند.
 
بررسی وضعیت تولید در کشور نشان می‌دهد که بسیاری از کارخانه‌ها هم در سه سال گذشته در آستانه تعطیلی قرارگرفته‌اند. اکثر شاخص‌های مربوط به رشد بخش صنعت هم در ۱۱۰۰ روز گذشته منفی بوده و خبری از گشایش‌هایی که رئیس‌جمهور وعده آن‌ها را داده بود نیست. طبق آمار حدود ۳۵۰ واحد تولید لبنیات، ده‌ها کارخانه تولید فولاد، سیمان، کاشی، سرامیک، قند و شکر و صنایع چوبی در سال‌های فعالیت دولت تدبیر و امید تعطیل‌شده‌اند.
تعطیلی نمانام‌های معروفی مانند ارج، پارس الکتریک و آزمایش و… در دولت یازدهم  هم در شرایطی اتفاق افتاده که هرکدام از آن‌ها نیم‌قرن سابقه فعالیت در اقتصاد ایران را داشتند و به‌نوعی نماد تولید ایرانی به شمار می‌رفتند.
 
 3- اجرای سیاست‌های کلی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری در بخش اقتصاد و پرهیز از شعار دادن و اصلاح نظام اداری در بخش اقتصاد باهدف از بین بردن فساد اقتصادی
 
رئیس‌جمهور سه سال پیش و قبل از نشستن بر کرسی ریاست قوه مجریه از مبارزه با فساد اداری و اصلاح نظام اداری هم سخن گفت و در دولت یازدهم تلاش کرد تا با احیای سازمان‌هایی نظیر برنامه‌وبودجه و سازمان اداری استخدامی موضوع فسادهای اداری اقتصادی را پیگیری کند و با آن‌ها مبارزه کند اما افشای فیش‌های حقوقی مدیران رده‌بالای دولت ناکارآمدی نسبی دولت را در این بخش نشان می‌دهد.
 
همچنین اگرچه دولت در مقام صحبت بارها تأکید کرده است که اقتصاد مقاومتی پیگیری می کند اما با آغاز سال جاری مقام معظم رهبری از عدم اهتمام مسئولین به اقتصاد مقاومتی در بخش عملیاتی انتقاد کرد. البته رهبری در سخنرانی خود در سالگرد امام خمینی (ره) از برخی اقدامات عملیاتی دولت در این رابطه قدردانی کرد.
 
4- پیگیری موضوعات مهمی نظیر تولید ثروت ملی و توزیع عادلانه ثروت
 
حذف سه دهک پردرآمد از تعداد یارانه بگیران که بر اساس مصوبه مجلس نهم نیز بود یکی دیگر از اقدامات دولت در بخش اقتصاد بود که روند طی شده در سه سال گذشته دراین‌باره نوعی تناقض را نشان می‌دهد. دولت از طرفی پرداخت یارانه‌ها را مصیبت اعظم می‌داند و از طرفی سخنگوی دولت در مجلس به دفاع از استمرار پرداخت یارانه به پردرآمدها می‌پردازد. از سویی بسیاری از خانواده‌ها و به‌ویژه جوانانی که تازه خانواده تشکیل داده‌اند از دریافت یارانه بی‌بهره‌اند و برخی پردرآمدها هنوز یارانه دریافت می‌کنند. این موضوع نشان می‌دهد که دولت در بخش توزیع عادلانه ثروت علی‌رغم انگیزه و وعده داده‌شده به دلیل خطر 4 ساله شدن دولت محتاط عمل می‌کند.
 
5- سایر وعده‌ها
 
هدایت نقدینگی به سمت تولید و حمایت از تولیدگران و کارآفرینان، همگانی کردن بیمه خدمات درمانی و سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی، تکیه دولت به درآمدهای صنعتی و سایر درآمدها و فاصله گرفتن از اتکا به درآمدهای نفتی، اختصاص 3 درصد از درآمد نفت به استان خوزستان و ساماندهی گردشگری و ایجاد 10 میلیون گردشگری و ایجاد 4 میلیون شغل از دیگر شعارهای انتخاباتی «حسن روحانی» بود.
 
در اواخر دولت دهم به دلیل حجم بالای تحریم حجم صادرات نفت ایران تا میزان 500 هزار بشکه در روز کاهش یافت ولی در دولت جدید و به دنبال برطرف شدن بسیاری از موانع و تحریم‌ها این آمار تا 2 میلیون بشکه افزایش یافت. انگیزه و تلاش دولت برای بازستاندن بازارهای نفت و افزایش حجم صادرات نفت به‌خوبی نشان می‌دهد که دولت در رابطه با وعده داده‌شده در مورد کاهش اتکا به نفت خوب عمل نکرد و همچنان این وابستگی وجود دارد.
اگر پذیرفته شود هر گردشگر خارجی می‌تواند قریب به 1000دلار برای کشور ارزآوری داشته باشد، می‌توان نتیجه گرفت هر گردشگر خارجی برای کشور به‌اندازه فروش 100 بشکه نفت سود دارد. (نفت را بشکه‌ای 50 دلار حساب کنید که نیمی از آن هزینه است.) جذب گردشگر خارجی یکی دیگر از وعده‌های دولت بود که در امر افزایش اشتغال و کاهش وابستگی به نفت می‌توانست به‌خوبی نقش‌آفرینی کند اما این وعده نیز به‌خوبی محقق نشد.
 
د- وعده‌های ورزشی
 
ورزش را باید در بخش همگانی و قهرمانی موردتوجه قرارداد. اهمیت هیچ‌کدام از این دو بخش را در فضاهای رقابتی سیاسی نمی‌توان بر دیگری ارجحیت داد. ورزش همگانی ازآن‌جهت مهم است که به‌صورت مستقیم به تک‌تک افراد جامعه مرتبط است و طرح شعار در این رابطه برای افکار عمومی از جذابیت ویژه‌ای برخوردار است و توجه به ورزش قهرمانی و دادن شعار دراین‌باره نیز ازآن‌جهت مهم است که طیف گسترده‌ای از مردم جامعه به‌صورت مستمر ورزش قهرمانی و نتایج این حوزه را پیگیری می‌کنند و موفقیت و شکست ورزشکاران ایرانی و تیم‌های باشگاهی محبوبشان برای آن‌ها مهم است.
 
بر همین اساس می‌توان گفت توجه به حوزه ورزش نیز می‌تواند برای هر نامزد انتخاباتی توفیق ویژه‌ای را در افزایش حجم رأی به همراه داشته باشد. «حسن روحانی» رئیس‌جمهور کنونی کشور در دوران رقابت‌های انتخاباتی از این بخش غافل نشد و با طرح‌های شعارهای متعدد در این حوزه تلاش کرد تا مقبولیت خود را در جامعه افزایش دهد در ادامه به مهم‌ترین شعارهای «روحانی» در حوزه ورزش موردبررسی قرار می‌گیرد.
 
1- دولت درزمینه ورزشی باید نقش پشتیبانی داشته باشد
 
یکی از وعده‌های «حسن روحانی» درباره ورزش واگذاری ورزش به اهل آن و اکتفا به نقش پشتیبانی دولت بود. انتخاب یکی از اعضای هیئت‌علمی دانشکده تربیت‌بدنی دانشگاه تهران « محمود گودرزی» به‌عنوان وزیر و کاهش دخالت دولت در امور فدراسیون‌های ورزشی به‌خوبی در دولت جدید مشاهده شد.
 
2- برخورد شدید با فساد در ورزش به دلیل مقدس بودن این حیطه
 
یکی دیگر از وعده‌های روحانی در حیطه ورزش برخورد شدید با فساد در حیطه ورزش بود. یکی از پرونده‌های مهمی که در این حوزه قابل اشاره است، پرونده فساد در فوتبال بود که کمیسیون اصل 90 مجلس نهم به صورت جدی پیگیر آن بود.
 
«حمیدرضا رسایی» نماینده سابق مجلس گفت: « ‌برای نمایندگان مجلس اثبات شده که فساد در فوتبال ایران ریشه دوانده است و مافیای بزرگی در این حوزه فعالیت می‌کند و فعلاً (مرداد 93)  دست‌کم پنجاه نام ریزودرشت از دست‌اندرکاران فوتبال در لیست سیاه گزارش کمیسیون دیده می‌شود. چنان که از مصاحبه‌های جدید و قدم اعضای کمیسیون هم بر‌می‌آید در میان این نام‌ها افراد با نفوذ و عالی‌رتبه‌ای هم هستند و حضور همین نام‌ها خیلی‌ها را نگران کرده که شاید گزارش کمیسیون آنچنان که باید و شاید ارائه نشود و شاید برخی نام‌ها بنا به مصلحت‌های همیشگی حذف شود.
 
اکنون و پس از سال‌ها پیگیری پرونده فساد در فوتبال همچنان این ابهام وجود دارد که اسامی متخلفان چیست و مجازات آن‌ها چه خواهد بود و این با وعده رئیس‌جمهور در تناقض است.
 
3- سایر وعده‌ها
 
توسعه ورزش همگانی، ایجاد بوستان‌های اختصاصی بانوان در سایر نقاط کشور و حمایت دائمی از قهرمانان ورزشی  از دیگر وعده‌های انتخاباتی «حسن روحانی» بود. اهتمام جدی مسئولین در احداث پارک‌های ورزشی برای بانوان در برخی شهرهای کشور نظیر مشهد، یزد، اراک و... گواه تلاش دولت برای احقاق وعده خود در مورد ورزش بانوان است. همچنین دولت تلاش قابل‌ذکری برای حمایت از پیشکسوتان و قهرمانان ورزشی در دستور کار قرارداد. 
صندوق اعتباری حمایت از قهرمانان و پیشکسوتان ورزش ایران اگرچه از سال 83 فعالیت خود را آغاز کرد اما در دولت جدید و بر اساس وعده رئیس‌جمهور تلاش خود را برای حمایت از قهرمانان و پیشکسوتان ورزشی بیشتر کرد. اطلاعات و تصاویر منتشرشده در پایگاه اطلاع‌رسانی این صندوق گواه توجه آن‌ها به پیشکسوتان ورزشی است.
 
بااین‌حال برخی پیشکسوتان همانند «فرامرز ظلی» فوتبالیست با سابقه و «اکبرفلاح» کشتی‌گیر باسابقه در ماه‌های اخیر گفته‌هایی را با رسانه‌ها در میان گذاشتند که نشان از بی‌توجهی مسئولین به پیشکسوتان ورزش است.
 
«محمد جمشیدی» رئیس صندوق اعتباری حمایت از قهرمانان و پیشکسوتان ورزش ایران در گفت‌وگو با ایرنا درباره گلایه پیشکسوتان و قهرمانان ورزشی از عملکرد صندوق حمایت از پیشکسوتان در سال 94 اظهار داشت: این گلایه‌ها به‌حق است و طی فعالیت 10ساله این صندوق، ما تا به امروز نتوانسته‌ایم حق پیشکسوتان را به‌خوبی ادا کنیم .
 
هـ- وعده‌های رسانه‌ای
 
رسانه‌ها را باید چشم و گوش بینا و شنوای جامعه دانست که عملکرد آزادانه و انتقادهای منصفانه آن‌ها به‌خوبی می‌تواند در شفاف شدن فضای سیاسی کشور و اصلاح اشکالات کار مدیران سیاسی اثرگذار باشد. هرچقدر آزادی عمل رسانه‌ها در بیان مطالب بیشتر باشد جدا از اینکه این موضوع می‌تواند در اصلاح عملکرد مسئولین مؤثر باشد همچنین می‌تواند فضای اعتماد عمومی را در جامعه افزایش دهد و از طرفی نیز نشان دهد که چقدر جامعه آزادی بیان وجود دارد و ظرفیت دولت در برابر انتقاد به چه میزان است.
 
رئیس‌جمهور با درک نقش مهم رسانه‌ها در اثرگذاری بر افکار عمومی جامعه در دوران رقابت‌های انتخاباتی از این موضوع غافل نشد و در این زمینه به طرح وعده‌هایی پرداخت که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌شود.
 
1- آزادی دادن به رسانه‌ها و مطبوعات با هدف مقابله با فساد
 
«حسن روحانی» در دوران رقابت‌های انتخاباتی با انتقاد از عملکرد دولت دهم درزمینه برخورد با رسانه‌ها وعده داد تا در دولتش به رسانه‌ها آزادی بیشتری بدهد و این آزادی را ضامن مقابله با فساد دانست. اگرچه بنا به اظهارات فعالین رسانه در دولت یازدهم تلاش ویژه‌ای در جهت رعایت عدالت در پرداخت‌های حمایتی و ایجاد فرصت‌های برابر انجام شد اما توقیف چندباره رسانه‌هایی نظیر هفته «یالثارت»،  روزنامه« 9دی»،  روزنامه «وطن امروز»، سایت خبری «جهان نیوز» و... در دولت جدید نمونه‌هایی از عدم رعایت شعار داده‌شده در زمان انتخابات توسط رئیس دولت یازدهم است.
 
2- واگذاری مسائل حوزه رسانه به صنف مربوطه
 
واگذاری مسائل حوزه رسانه به صنف مربوطه از دیگر وعده‌هایی بود که رئیس‌جمهور در مورد رسانه‌ها در دوران رقابت‌های انتخاباتی به آن اشاره کرد. در این راستا دولت تلاش کرد تا با ایجاد  «سازمان نظام رسانه‌ای» بسیاری از مشکلات این حوزه را برطرف کند. 
دراین‌باره «حسین انتظامی»، معاون امور مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مرداد 1395 و در گفت‌وگو با رسانه‌ها تصریح کرد : در قانون مطبوعات تنها رابطه بین حاکمیت و رسانه‌ها دیده‌شده است اما رابطه بین روزنامه‌نگاران و حاکمیت،‌ روزنامه‌نگاران با یکدیگر و روزنامه‌نگاران با مردم - که میثاق‌های اخلاق حرفه‌ای در اینجا معنا پیدا می‌کند- و رابطه بین روزنامه‌نگاران با مدیران رسانه‌ها لزوماً باید در چارچوب دیگری دیده شود و به نحوی به‌عنوان مکمل قانون مطبوعات اجرا شود.
 
وی با اشاره به اینکه طرح سازمان نظام رسانه‌ها طی روزهای آتی به هیئت دولت تحویل داده می‌شود، افزود: شبیه آنچه در خارج از کشور تحت عنوان شوراهای مطبوعات وجود دارد؛ دیگر این سازمان صنفی است که به تخلفات روزنامه‌نگاران رسیدگی می‌کند. سازمانی که برآمده از روزنامه‌نگاران است و طبیعتاً تصمیمات این سازمان صنفی، برای اصحاب رسانه پذیرفتنی‌تر خواهد بود تا اینکه دستگاه‌های حاکمیتی به تخلفات رسیدگی کنند. وقتی چنین سازمانی وجود داشته باشد طبعی بسیاری از مشکلات رسانه‌ها حل می‌شود.
 
ایجاد سازمان نظام رسانه‌ای اگرچه شاید بسیاری از مشکلات حوزه رسانه را حل کند و اختیار و آزادی رسانه‌ها را افزایش دهد ولی اولاً این طرح در سومین سال فعالیت دولت در حال تصویب و عملیاتی شدن است و ثانیاً شرایطی دارد که علی‌رغم دادن آزادی برای اعضا محدودیت‌هایی را نیز ایجاد می‌کند. برای مثال دارندگان اعضای این سازمان باید منش سیاسی بی‌طرفانه داشته باشند و در صورت مشخص تخطی از قوانین با برخوردهای قانونی و محدودیت‌های شدیدی روبه‌رو خواهند شد.
 
و- وعده‌های زیست‌محیطی
 
با افزایش خسارت‌های انسانی و طبیعی در سال‌های اخیر به محیط‌زیست کشور، موج فراوانی از نگرانی‌ها و حساسیت‌های عمومی در برابر تخریب‌های زیست‌محیطی ایجادشده است که مهم‌ترین آن‌ها را می‌توان خطر خشک شدن دریاچه ارومیه دانست.
جدا از دریاچه ارومیه که در سال 1392 و هنگام انتخابات ریاست جمهوری از شرایط بسیار نگران‌کننده‌ای رنج می‌برد، وضعیت دیگر اکوسیستم‌های طبیعی کشور نیز شرایط بهتری نداشت. شکل‌گیری انجمن‌های مردم‌نهاد همراهی مردم با این انجمن‌ها و پرداخت‌های رسانه‌ای به این موضوع مسائل و دغدغه‌های زیست‌محیطی را به یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های مردمی تبدیل کرد که «حسن روحانی» به‌خوبی به آن واقف شد و از طرح شعار در این زمینه نیز غافل نشد.
 
روحانی در دیدار خرداد سال 92 خود با مردم ارومیه و هنگامی‌که مردم تلاش می‌کردند نگرانی خود را درباره خطر خشک شدن دریاچه به او انتقال دهند، رئیس‌جمهور با ذکر جمله‌ای احساسی «فدای چشم شما بشوم» قول داد تا در دولت احتمالی خود تمام تلاشش را برای احیای دریاچه ارومیه به کار بندد.
 
روحانی پس از پیروزی در انتخابات و به دست گرفتن دولت بلافاصله دستور ایجاد ستاد احیای دریاچه ارومیه را داد و با تشکیل ستاد احیا تلاش خود را برای احیای این دریاچه آغاز کرد. اکنون و پس از گذشت 3 سال از فعالیت دولت در مورد احیای دریاچه ارومیه عملکرد مثبت این ستاد در این بخش به‌خوبی مشاهده می‌شود. دریاچه‌ای که بر اساس پیش‌بینی‌ها در سال 95 به‌صورت کامل خشک می‌شد، در حال حاضر به میزان رضایت بخشی آب دارد و یک عزم جدی برای ادامه کار در این دریاچه در گروه اجرای ستاد احیا وجود دارد.
 
باوجود تلاش‌های قابل‌ذکر برای احیای دریاچه ارومیه نقدی که به مسئولین وارد است این است که در این زمینه وحدت و هماهنگی خوبی شکل نگرفته است. وزارت جهاد کشاورزی بنا به اعتراف متولیان احیا از انجام تمامی تعهداتش سرباز می‌زند و نیروهای محلی وزارت نیرو نیز از پرداخت تمامی حقا به دریاچه امتناع می‌کنند. اما در این میان آنچه به این وعده دولت انتقاد جدی‌تری را متوجه می‌کند بی‌توجهی دولت از سایر اکوسیستم‌های کشور است. تالاب‌های بسیاری نظیر بختگان، گاوخونی، هامون و... نیز شرایط به مشابه دریاچه ارومیه و چه‌بسا بدتر از آن را تجربه می‌کنند اما شاید به دلایلی نظیر عدم اقبال عمومی و توجه افکار عمومی به خطرهای متوجه آن‌ها از تیررس دولت نیز دورند و در مقایسه با دریاچه ارومیه به آن‌ها توجه کمتری می‌شود.
منبع: تابناک
اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار