تالاب آق‌گل یکی از تالاب‌های طبیعی استان همدان است که حق‌آبه آن سالیان سال است که توسط استان مرکزی تأمین نمی‌شود و خشکی تالاب اکنون به چالش زیست محیطی تبدیل شده و با تولید گرد و غبار کیفیت هوای شهرستان ملایر را تهدید می‌کند.
تالاب آق‌گل یکی از تالاب‌های طبیعی استان همدان است که حق‌آبه آن سالیان سال است که توسط استان مرکزی تأمین نمی‌شود و خشکی تالاب اکنون به چالش زیست محیطی تبدیل شده و با تولید گرد و غبار کیفیت هوای شهرستان ملایر را تهدید می‌کند.
به گزارش تابناک همدان به نقل از تسنیم، تالاب آق‌گل در جنوب شرقی روستای «کرد خورد» از توابع ملایر و در مرز استان‌های همدان و مرکزی واقع شده و در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تالاب آق‌گل، تالابی فصلی است که با توجه به بافت و ضخامت تشکیلات زمین‌شناسی آن دارای قدمتی 40 هزار ساله است و این تالاب محلی برای زیستگاه‌های مهم پرندگان وحشی و کوچ کننده مانند فلامینگو، قو، غاز خاکستری، تنجه، اردک مرمری، اردک سرسبز، پلیکان، لک لک و حواصیل به حساب می‌آید.
اما این روزها با وجود بارش‌های اثربخش اما زبان آق‌گل از خشکی و بیآبی زخمی شده و برداشت‌‍‌های غیراصولی آب تالای برای بخش کشاورزی نفس آریال‌گل را به شماره انداخته است.
تالاب آق‌گل از سال‌های 88 به بعد خشک شده و تنها آبگیری این تالاب وابسته به بارش نزولات آسمانی شده و آب این تالاب باید از رودخانه قره چای در ارتفاعات دشت کمیجان استان مرکزی تأمین شود که مسئولان این استان به عهد خود برای تأمین حق‌آبه وفادار نبودند و حیات آق‌گل را خشکی تهدید می‌کند.
معاون فنی اداره کل محیط زیست استان همدان در این باره بارها اظهار داشته است که معاونت آب و آبفای وزارت نیرو در سال 90 حق‌آبه زیست محیطی تالاب‌های کشور را اعلام کردند و بر این اساس تالاب آق‌گل نیز در لیست این تالاب ها قرار گرفت و میزان حق‌آبه آن 2 میلیون مترمکعب تعیین شد.
عادل عربی میافزاید: عدم پرداخت حق‌آبه تالاب آق‌گل به دلیل افت منابع آبی دشت کمیجان استان مرکزی بوده که این امر به سبب وجود چاه‌های غیر مجاز، برداشت بی‌رویه از منابع آبی و کشت محصولات آب‌بر به وجود آمده است و این اقدامات تهدیدی برای خشک شدن تالاب آق‌گل شدند.
بنابر اظهارات وی، در صورتی که برداشت از منابع آبی با این رویه تداوم یابد تالاب آق‌گل هیچگاه احیا نمی‌شود بنابراین باید جوامع محلی برای احیای تالاب مشارکت کنند.
در این میان برگزاری نشست مشترک با حضور وزیر نیرو، رئیس سازمان محیط زیست کشور و استانداران و مدیران شرکت آب منطقه‌ای و محیط زیست دو استان همدان و مرکزی از جمله برنامه‌هایی بوده است برای جلوگیری از خشک شدن تالاب آق‌گل همواره اعلام شده اما تاکنون به سرانجام نرسیده است.
خشکسالی‌ها و خشکی تالاب‌ها و دشت‌ها در سالیان متوالی به دلیل کاهش میزان بارندگی‌ها و افت سالانه منابع آبی زمینه‌ساز موقع پدیده‌های ریزگردها با منابع منشأ داخلی شده که خود تهدیدی برای محیط زیست و کیفیت هوای استان شده است.
تالاب آق‌گل به کانون ایجاد گرد و غبار تبدیل شده است
به طوری که معاون نظارت و پایش آلودگی اداره کل حفاظت محیط زیست استان همدان در بررسی وضعیت کیفی هوای شهرهای استان همدان در سال 94 برابر داده‌های ایستگاه‌های ثابت پایش کیفیت هوا به خبرگزاری تسنیم اعلام کرد که وضعیت کیفی هوای استان در سال 94 نسبت به سال 93 حادتر شده است.
رضا دانش‌پژوه هشدار داد که به طور کلی با توجه به تغییرات زیست محیطی ملایر، اسدآباد و همدان جزء آلوده‌ترین شهرهای استان به شمار میآیند و افزایش خشکسالی‌ها در آلودگی هوای این شهرها تأثیر بسزایی داشته است.
بنابر اظهارات وی؛ علاوه بر اینکه استان همدان تحت تأثیر کانون‌های گرد و غبار خارج از استانی است متأسفانه در سال‌های اخیر کانون‌های انتشار گرد و غبار در داخل استان نیز توسعه یافته و تالاب آق‌گل شهرستان ملایر 500 هکتار وسعت دارد و به دلیل مشکلات موجود در تأمین حق‌آبه خشک شده و این تالاب طبیعی به کانون ایجاد گرد و غبار تبدیل شده است.
حال این هشدار‌ها و زنگ خطرها در وضعیت کیفیت هوای شهرستان ملایر استاندار همدان را بر آن داشت که در نامه‌ای به وزیر نیرو خواستار تأمین حق‌آبه تالاب آق‌گل، به منظور جلوگیری از بروز کانون جدید ریزگرد ناشی از خشک شدن آب تالاب آق گل ملایر، شود.
استان مرکزی مصوبه وزارت نیرو برای تأمین حق‌آبه تالاب آق‌گل را عملی کند
محمدناصر نیکبخت در این نامه عنوان می‌کند: تالاب ارزشمند و فصلی آق‌گل واقع در شهرستان ملایر از توابع این استان از اهمیت قابل توجهی از نظر زیست محیطی برخوردار بوده و با توجه به آبگیری آن پس از چندین سال خشکسالی و احیای اکولوژیکی آن، متأسفانه در بازدیدهای اخیر کارشناسان اداره کل محیط زیست همدان مشاهده شده که ورودی های تالاب از شاخه‌های فرعی رودخانه قره‌چای در اراضی روستای قاسم‌آباد خنداب استان مرکزی مسدود و از ورود آب به تالاب جلوگیری می‌شود.
وی میافزاید: در صورت تداوم این امر و خشک شدن مجدد تالاب، امکان ایجاد کانون جدید ریزگرد در جنوب شرقی این استان و از بین رفتن یکی از زیستگاه‌های غنی پرندگان مهاجر را فراهم می‌کند.
استاندار همدان بیان می‌کند: با توجه به پیگیری‌های چند ساله اخیر، از سوی معاونت محترم امور آب و آبفای آن وزارتخانه میزان حق‌آبه تالاب مذکور به میزان 2 میلیون متر مکعب در سال اعلام شده که برای عملی شدن مصوبه نیاز به تأکید آن وزارتخانه به مسئولان شرکت آب منطقه‌ای استان مرکزی است.
وی همچنین از وزیر نیرو درخواست کرده است به منظور کاهش مشکلات موجود و همچنین با توجه به حساسیت جوامع محلی و تشکل‌های مردم نهاد استان، نسبت به اجرای میزان حق‌آبه مصوب، از سوی استان مرکزی اقدام لازم معمول و از نتیجه استانداری همدان را مطلع کند.
تالاب آق‌گل ملایر از سال 88 به مدت 5 سال به عنوان منطقه شکار ممنوع اعلام شده که سال گذشته این مدت زمان به اتمام رسید و با توجیحاتی که اداره کل محیط زیست استان همدان آورد، به مدت 3 سال دیگر ممنوعیت شکار در این منطقه تمدید شده اما در صورت انتخاب این منطقه به عنوان شکار ممنوع معرفی شود اهرم‌های قانونی برای برخورد با متخلفان برداشت بی‌رویه آب محکم‌تر می‌شود.
